Pesten gaat 24 uur per dag door

Lees ook:
>> De vele vicieuze cirkels van pesten

Op de werkvloer wordt één op de honderd werknemers structureel gepest. Op scholen is dat één op de tien kinderen en in bejaardentehuizen is dat zelfs één op de vier. Deze kille cijfers verklaren waarom het Ministerie van OCW samen met de kinderombudsman vorig jaar besloot om jaarlijks een nationale Week Tegen Pesten te organiseren. Stichting Stop Pesten Nu van voorzitter Patricia Bolwerk is één van de partners die deze week helpen vormgeven.

Bovenop de groepsvorming

Het zal je niet ontgaan zijn dat we afgelopen week ruimschoots aandacht hebben geschonken aan deze Week Tegen Pesten, zowel op de website, onze sociale kanalen en op de radio bij Dit Is Domien (bekijk hier alle activiteiten op een rijtje). En dat deze week begin september wordt georganiseerd is volgens Patricia Bolwerk niet zomaar.

"Uit onderzoek van het ministerie bleek dat in de eerste weken van september een klas wordt gevormd, dus was het verstandig om juist in deze periode aandacht te besteden aan groepsvorming en op zo'n manier pesten tegen te gaan."
- Patricia Bolwerk, voorzitter Stichting Stop Pesten Nu

Zelf mee aan de slag

Stichting Stop Pesten Nu is voornamelijk in het leven geroepen voor voorlichting, bijstand bieden ze niet, hoewel ze natuurlijk wel de kanalen kennen waar je wel met een hulpvraag terecht kunt. Op de website van de stichting is een downloadcentrum ingericht waar je gratis posters, logo's, rebussen, kleurplaten, checklisten en tips kunt downloaden en groepen er zelf mee aan de slag kunnen gaan.

"We stimuleren om betrokkenen zelf een gedicht te laten maken, een verhaal te schrijven, een rap te maken of een schilderij. Onze ervaring is dat wanneer mensen vanuit hun eigen hart ermee bezig zijn, dat het heel goed aankomt. En op die manier kun je heel natuurlijk gesprek aangaan. Waarom heb je dat nu getekend of geschreven?"

Cyberpesten

Het is niet zozeer dat er meer wordt gepest dan vroeger, maar de aard verandert wel. Vandaar ook dat er vanuit de overheid veel aandacht is voor cyberpesten dat al een paar jaar groeiende is. Denk aan WhatsApp-groepen waaraan de beheerder steeds iemand toevoegt, die wordt gepest, zichzelf verwijdert en prompt weer wordt toegevoegd.

Of dat onder YouTubevideo’s nare comments worden toegevoegd: 'Sterf, pleeg zelfmoord', dat soort kreten. En bij alles wat je post op YouTube gaan de duimpjes naar beneden.

"Wat dat betreft zien we de Vind Ik Niet Leuk-knop bij Facebook waarover wordt gesproken met vrees tegemoet. Het is makkelijker geworden om te pesten, omdat je niemand hoeft te zien. Bovendien was je vroeger pestvrij wanneer je niet op school of op de sportclub bent. Dat betekent dat je niet meer veilig bent als je thuis bent. Pesten gaat nu 24 uur per dag door."

Pesten, wat doe je eraan?

Zoals deze week klip en klaar werd is dat pesten vooral het resultaat is van een groepsproces. En dan met name bij een groepsproces waarbij de intenties verkeerd zijn. Daarom hamert een stichting als Stop Pesten Nu op de keuze die elk mens heeft bij zo'n groepsproces. Want wanneer iemand wordt gepest, staan er altijd mensen om heen, de meelopers. Terwijl al die mensen het pestproces kunnen stoppen.

"Ze kunnen bijvoorbeeld de pestkop de rug toekeren om te laten merken dat het niet oké is. Of vragen aan een ander, een leraar, manager of leider of ze iets aan het pesten kunnen doen. Nu houdt de groep vaak het pesten in stand, terwijl ze zich daar misschien niet eens bewust van zijn. Niemand heeft het namelijk naar zijn zin in een groep waarin gepest wordt. Dat is ook op het werk zo. Iedereen heeft er last van, loopt met spanning in zijn lijf rond. Wat gaan ze vandaag weer met hem of haar doen?"

Oké, PRIMA!

Via de zogeheten PRIMA-methode wordt begeleiders, leerkrachten, managers en handvatten geboden om de processen, verhoudingen en structuren van een groep boven tafel te krijgen, een sociale kaart van een groep te maken als het ware.

"Op die manier kunnen leraren bijvoorbeeld populaire kinderen vragen om bepaalde processen in de klas om te buigen. Ik zie dat jij heel populair bent, hoe zou jij het vinden om samen met mij te helpen dat er niemand meer gepest wordt in deze klas. Als een leerkracht een beroep doet op populaire kinderen, zie je dat dat wel tot verandering leidt in de klas."

Bolwerk is ervan overtuigd dat pesten in zijn volledigheid is uit te bannen, ook al duurt dat misschien nog honderd jaar. Wanneer pesten elk jaar met één procentje afneemt, dan heeft zo'n Week Tegen Pesten al nut gehad.

"Het voordeel van een jaarlijks terugkerend thema op scholen is dat we de nieuwe generatie al heel veel meegeven, zodat de medewerkers en bejaarden van de toekomst niet zo veel gepest worden."

Tijdens de landelijke Week Tegen Pesten (21 tot en met 25 september) geeft 3FM aandacht aan pesten en alle zaken die daarmee te maken hebben. Op 3FM.nl vind je artikelen en interviews en tijdens de uitzending van Dit Is Domien hoorde je verhalen van mensen die zijn gepest.