Sjarrel was Facebook-moderator: "Ik ben bang dat ik die beelden nooit meer kwijtraak"

Sjarrel

Facebook zelf laat nogal weinig los over de werkzaamheden van deze moderators. Het enige wat we wél is verteld door ex-medewerkers die een boekje opendoen over hun werkzaamheden, zoals de Nederlandse Sjarrel (55). Hij kwam bij toeval terecht in dit werk en hield het in vergelijking tot anderen vrij lang vol, tot hij een filmpje moest kijken dat laat zien hoe een elfjarig meisje verkracht wordt.

Hij stopt met het werk, zoekt hulp en vertelt een tijdje later (eerst anoniem) zijn verhaal aan de Volkskrant. Daarna werkt hij ook mee aan de audiodocumentaire van Maartje (Facebook, Een Nachtmerrie), die vorig jaar werd uitgezonden op NPO Radio 1. Hieronder lees je in het kort hoe dit werk er ongeveer aan toegaat.

Wat voor werk is het?

De basis: wereldwijd zijn er zo'n 15.000 content moderators die dag en nacht duizenden ongepaste foto's en videos van Facebook en Instagram afhalen. Als je er fulltime werkt, wordt er van je verwacht dat je 1700-2000 tickets per dag behandelt. Een ticket is een Facebookpost die iemand heeft gerapporteerd omdat 'ie aanstootgevend, haatzaaiend of gewelddadig is.

Als je Nederlands bent, controleer je de gerapporteerde posts uit Nederland, België, Zuid-Afrika en Suriname. Je precisie hierin moet 98-99% zijn: fouten maken mag niet. Als jij een fout maakt, betekent dat namelijk andere mensen ongewild verschrikkelijke beelden te zien krijgen.

Executies

In de audiodocumentaire vertelt Sjarrel dat hij aan de lopende band onthoofdingen, martelingen en porno voorbij zag komen. "Kinderporno heb ik dus ook gehad. Dat is echt het ergste wat je kunt krijgen, daar is niemand op voorbereid. De eerste echte executie die ik zag weet ik ook nog goed, dat was er eentje van IS. Je ziet een man geboeid rondhupsen in oranje overall, over een weg. Je ziet een tank die komt aanrijden en die rijdt over die kerel heen. En dan wordt er ook nog een closeup van het platgereden lichaam geshowd. Toen ben ik heel erg over de rooie geweest. Ik heb anderhalf uur buiten gezeten, was heel erg aan het trillen. Ik wilde eigenlijk gewoon weg daar."

Als ik hier naar moet blijven kijken, gaat het niet goed. Waarom krijg ik die videos te zien?

Eigenlijk zie je de hele shift lang een constante stroom van ellende voorbijkomen. Sjarrel: "Mensen worden sluw. Op een gegeven moment worden ze geblokkeerd voor het plaatsen van foute content, dus dan gaan ze het verbergen. Dan beginnen sommige filmpjes met de Fabeltjeskrant en dan denk je als moderator 'Goh wat leuk!'. Zit je net heel even relaxed en dan pang, daar komt de man met de bijl, het zwaard of de machete."

De gevolgen

En dat gebeurt vaker. Moderators beginnen soms te huilen of schreeuwen en gaan vaak een uur of langer weg om enigszins tot rust te komen. Eén van Sjarrels collega's ging naar de bedrijfspsycholoog, dus wilde hij het zelf ook eens proberen. "Die raadde me toen yoga-oefeningen aan. Ja sorry, met yoga kom ik er niet! Je blijft daar gewoon in de kapotte plaat hangen van: 'Jullie doen goed, belangrijk werk. Jullie houden Facebook veilig. Dat is het."

Het moderaten heeft, ook nu het werk voorbij is, nog steeds veel effect op Sjarrels leven. "Ik ben heel erg wantrouwend naar mensen. Ik ben op vakantie en ik denk dan 'dit is zo nep, allemaal. De echte wereld is de wereld van de haat, bedreigingen, porno, executies... wat daarbuiten gebeurt op een leuk Turks strandje is helemaal niet de echte wereld."

Mijn vrienden zeggen dat ik angstig ben geworden.

"Ik wil die beelden kwijt. Sommige filmpjes draaien zich nonstop af, of ik nou onder de douche sta of in de metro zit. Je ziet constant die man met de blinddoek op, de vrouw met angst in haar gezicht die benzine over zich heen gegoten krijgt. Vooral dat elfjarige meisje ga ik nooit vergeten. Ik zie nu ook weer haar gezicht voor me. Ik ben heel bang dat ik dit nooit meer kwijtraak."

Meer weten? De hele audiodocumentaire beluister je hier, en Maartje en Sjarrel zaten eind 2018 ook bij De Wereld Draait Door om hierover te praten.