Geluidseffecten: de lachband en Wilhelm scream

De Laff Box - een orgeltje met 320 verschillende soorten gelach

Een veelgehoorde grap over de lachband bij een sitcom is dat we als publiek al jaren luisteren naar het gelach van dode mensen. Misschien is dat ook wel waar. Want het is namelijk zo dat de uitvinder van de zogeheten 'Laff Box', Charles Douglas, onder bijna elke comedyshow of -film gelach heeft gezet dat van eerder opgenomen mensen komt. Op het orgeltje dat hij zelf heeft gebouwd zaten 32 toetsen waarbij onder elke toets tien verschillende soorten gelach zit. Dit gelach van Douglas werd tot de jaren '80 gebruikt. Daarna kwamen er meer bedrijven met eigen lachbandjes.

Wil je trouwens de serie How I Met Your Mother nog gaan kijken, klik dan NIET op onderstaand filmpje. Dit is namelijk een voorbeeld van lachbandjes die je never ever nooit niet meer gaat horen.

Wilhelm scream

Deze ken je, sowieso. Dit legendarische geluidseffect zit inmiddels in kaskrakers zoals de Indiana Jones-reeks, de Star Wars-reeks, films van Quentin Tarantino, films van Disney en de laatste film van Marvel-reeks, Venom. Het geluidseffect werd voor het eerst gebruikt in 1951 in de film Distant Drums. Hij ontleent zijn naam aan de naam van het karakter dat het voor het eerst uitschreeuwde. Zijn naam was namelijk Private Wilhelm. In 1980 begon het geluidsfragment aan een revival. De geluidstechnicus van de Star Wars haalde de originele opname weer boven water en stopte 'm in een scène. De typische 'aah' schiet keihard omhoog en is altijd te herkennen. Naast deze films is de Wilhelm Scream ook te horen in games zoals God of War en de cowboygame Red Dead Redemption. Inmiddels is het geluidseffect een running gag en cliché geworden in de wereld van sounddesign. Makers plaatsen 'm vaker in films met een humoristische insteek dan dat het daadwerkelijk een goede schreeuw is. Wil je 'm eindelijk horen? Komtie dan! Mocht je 'm nog niet kennen, dan ga je de Wilhelm Scream vanaf nu in heel veel films tegenkomen. Onze welgemeende excuses daarvoor, maar misschien vult de Wilhelm Scream het gat op dat de lachband achterlaat.

Ook op radio

Hier bij 3FM hoor je natuurlijk heel veel geluidseffecten via je radio. Want geluid is de eerste manier waarop we dingen duidelijk kunnen maken. Denk aan autoreclames waarbij je de motor hoort starten, een deur die dichtvalt of een reclame over Netflix die het openingsgeluid van de streamingservice laat horen. Die geluiden zitten inmiddels zo ingebakken bij iedereen dat het meteen het beeld oproept van Netflix of de auto.

Naast alle reclames die gebruik maken van geluidseffecten is het ook gebruikelijk om bij nieuwe muziek op 3FM een eigen intro te maken in de stijl van dat nummer. Zo is ook de jingle van Jorien ontstaan die gebaseerd is op de track 'Louise' van Jett Rebel. Op die manier leiden we de track al in en kunnen de titel benoemen.

De mensen achter deze ideeën en uitvoering van diezelfde ideeën zitten hier bij ons in het gebouw in Hilversum. Waar er vroeger in het theater bij de stomme films een 'geluidsman' zat die de geluiden live maakte, zijn er tegenwoordig bedrijven die deze taak digitaal op zich nemen. Zij maken onder andere de geluidseffecten voor 3FM. Maar ook de jingles die je dagelijks hoort langskomen. Hieronder een voorbeeld van Weekend Wijnand met zijn vaste item vanaf Lowlands.

Wilhelm is ook niet meer, maar z'n scream lives forever!

Maar wie het laatst lacht, lacht het best (insert generated laughter by Laff box).