Eenzame ouderen feesten met dak- en thuislozen in een tram: ook dit is ADE

De oude knalgele tram stopt luid bellend bij de Dam. De conducteur doet zijn gordijn opzij en verwelkomt ons in een tram met muziek, geklets en gelach.

Het festival had eerder deze week ook al een event in een tram: met Reinier Zonneveld aan de draaitafel en stampvol 'influencers als sardientjes in een blik'. Maar in deze tram zijn geen hippe influencers te vinden en ook de harde techno blijft de hele rit uit.

Meezingen zul je

Bij binnenkomst klinkt er live-muziek van 'De Straatklinkers', een band gevormd door de daklozengemeenschap. Ze zingen Amsterdamse klassiekers als 'Oh Waterlooplein' en 'Aan de Amsterdamse grachten'. Wie dichtbij de band zit wordt vriendelijk, doch dringend, verzocht om mee te zingen.

Zo ook Kithan (30), die vrolijk met een papiertje in zijn hand probeert mee te zingen met nummers die een groot deel van de tram uit zijn hoofd kent. Kithan is een politiek vluchteling uit Uganda die nu in Nederland woont. Na een relatiebreuk kwam hij op straat terecht. "Het was heel moeilijk voor mij. Ik sprak de taal niet goed en wist niet hoe ik uit die situatie moest komen. Mensen lopen met een grote boog om je heen. Het leven op straat is hard en verschrikkelijk. Om daarmee om te gaan, heb ik een tijd lang drugs gebruikt, maar daar wordt het alleen maar erger van," vertelt Kithan.

Kithan zocht hulp en kwam bij Stichting Homies terecht. Daar werd hij gekoppeld aan twee Amsterdamse vriendinnen die hem hielpen zijn leven weer op de rit te krijgen. Hij woont nu in een woongroep en is bezig zijn inburgeringsexamen te halen.

Op dat moment gebaart de vrouw van 'De Straatklinkers,' dat Kithan door moet zingen in plaats van met ons in het Engels te kletsen. "Dat is belangrijk voor zijn Nederlands," zegt ze. Anders dan op straat, kijken de mensen in deze tram naar elkaar om.

Vanuit een actief leven ineens bejaard

Een stuk verderop in de tram zit Will (67), die de zingende en dansende mensen met een lichte glimlach rond haar mond van een afstandje bekijkt. Ze werkte lange tijd in de zorg, waar ze veel mensen zag. Toen ze met pensioen ging, veranderde alles: "Het was zo gek, vanuit een heel actief leven was ik ineens bejaard. Ik zag niemand meer; dat was erg eenzaam."

Vrienden en familie had ze weinig, waardoor er niemand was met wie ze echt kon praten. Na een aantal maanden in die situatie te hebben gezeten, had Will door dat dit niet langer kon. "Ik meldde me aan bij een buurtcentrum en begon weer dingen te ondernemen. Oh, wat is dat heerlijk!" roept ze verrukt uit.

Vrolijk somt ze op wat ze die week allemaal gaat doen in het buurthuis. "En nu ben ik dus hier!", eindigt ze. "Vroeger ging ik ook wel uit om te dansen in de stad, maar dat is niet meer. Dat is voor de jongeren. Zo'n tram is wel een leuk grapje."

"Schudden met die handel!"

De Soultram zou natuurlijk geen écht ADE-event zijn als er geen elektronische muziek wordt gespeeld. Wanneer 'De Straatklinkers' klaar zijn met hun eerste set, worden ze afgelost door de DJ achterin de tram. "Ja, lekker dansen!" roept Mo (68) terwijl hij met zijn armen heen en weer zwaait door de lucht.

"Die band is ook wel leuk hoor, maar hierop kun je schudden met die handel," zegt hij lachend. Mo kwam, zoals hij het zelf noemt, 'in de hippietijd' naar Nederland en danste toen ook veel. "Deze tram heeft toch een beetje die sfeer, kijk al die lachende gezichten, dit is toch mooi?"

Feesten zijn niet voor iedereen vanzelfsprekend

Lotte (26) kijkt tevreden naar het geheel. Zij is een van de bedenkers en organisatoren van dit event: "Ik vind het zelf altijd zo jammer dat mensen zich afsluiten voor elkaar in het OV. Natuurlijk hoef je niet altijd met iedereen te praten, maar we doen nu soms alsof de andere mensen niet bestaan, zo erg weggedoken zitten we in onze telefoons. Voor sommige mensen is dat het enige contact wat ze op een dag hebben, he?"

De ADE Soultram is onderdeel van het Music Moves programma op ADE. Music Moves organiseert sinds 2019 events voor mensen die minder vertegenwoordigt worden op de dansvloer. Want feesten zoals mensen op ADE doen is niet voor iedereen vanzelfsprekend.

De events worden altijd georganiseerd in samenwerking met hulporganisaties, zodat ze zeker weten dat ze mensen geven wat ze nodig hebben. Zo krijgt iedereen tijdens dit event bijvoorbeeld gratis snacks als bitterballen, is er fris en wordt aan het einde iedereen een goed gevulde tas met boodschappen meegegeven voor de rest van de week.

Een event voor iedereen

Lotte had als mede-organisator nog wel graag gezien dat er meer mensen van de straat zouden instappen, zodat de werelden met elkaar zouden mengen. Maar omdat de tram niet een normale route rijdt stapt er, op een vader met twee nieuwsgierige kindjes na, geen plotselinge bezoeker in.

De 45-jarige Rick, die al vanaf het begin middenin de tram staat de dansen zou ook de nachtbrakers van ADE het feestje in deze tram aanraden. "Ik hoorde hiervan toen ik bij een etentje in een buurthuis was," zegt Rick. "Toen ze vroegen of ik ook wilde komen, twijfelde ik. Is zo'n gratis feestje niet alleen voor mensen die het veel harder nodig hebben dan ik? Toen ik hoorde dat het juist voor iedereen is, besloot ik te komen."

Rick stapte met zijn vriend de tram in en vond de rit erg geslaagd. "We gaan ook nog wel kijken of we nog een ander ADE-feestje meepakken. Maar het meest exclusieve event hebben we denk ik nu wel gehad!"