Yasmin en Careline maakten een theatervoorstelling over PTSS om openheid te creëren

'Jij bent echt lelijk. Wat is dat in je nek? Iehl, een dikke bruine puist!’ Vanuit twee geluidsboxen galmen de nare woorden door de zaal, recht in de oren van Yasmin (22). In haar theatervoorstelling Positief Toekomst Starters Syndroom, geregisseerd door Careline Peerwijk (34), geeft ze toeschouwers een kijkje in haar hoofd, het hoofd van iemand met een posttraumatische stressstoornis. En ze laat zien hoe haar hulptraject verliep.

WEB VAN TRAUMA

Bij Careline ontstond PTSS toen een dierbare overleed en bij Yasmin is het een web van traumatische ervaringen, waaronder haar pestverleden. "Als je ons twee naast elkaar zet, is Yasmin veel emotioneler om wat haar is overkomen dan ik," vertelt Careline na de voorstelling. "De 'grap' is dat Yasmin vaak in een slachtofferrol wordt geduwd, terwijl als ik vertel dat ik PTSS heb, reageren mensen verbaast: 'Hoezo, dan? Jij bent altijd zo sterk?' Alsof ik geen PTSS kan hebben..."

LANGDURIG VONNIS

"Leven met PTSS voelt als een langdurig vonnis," zegt Yasmin terwijl de spotlights op haar gericht staan. Ze kijkt de donkere zaal in. "Ik probeer te zwemmen in de zee waar ik verdrink. De brok in mijn keel laat mijn gepraat staken. Ik wil leven, maar ik graaf mijn eigen gat." Yasmin heeft een lastig hulptraject achter de rug, vertelt ze. "Toen ik op mijn achttiende begon met therapie, was praten nog te pijnlijk. Ik loog en praatte mijn hulpverlener naar de mond. De behandeling ging niet goed omdat ik niet eerlijk was. Je moet het jezelf ook gunnen om behandeld te worden."

'IK HOU VAN MIJ!'

Met de juiste hulpverlener lukte het Yasmin om toch wel eerlijk te zijn. Ze kreeg Eye Movement Desensitization and Reprocessing, afgekort tot EMDR, waarbij ze de eigen snelle, ritmische oogbewegingen van een patiënt gebruiken om de kracht te dempen van emotioneel beladen herinneringen aan traumatische gebeurtenissen uit het verleden.

Yasmin kijkt van haar handen naar het publiek. Ze spreekt ieder individueel aan wanneer ze zegt: "Ik moest eerst naar het negatieve kijken om het verleden te accepteren. Ik mag mijn verleden meenemen naar de toekomst om andere keuzes te maken zodat het geen herhaling wordt. Ik zie nu de kracht in wat ik allemaal heb overwonnen." En uit volle borst zingt ze: "Ik hou van mij. Ga ik toch zingen want ik hou van mij, van mij alleen en ik meen het echt."

OMDENKEN

Alle toeschouwers hebben een klein notitieboekje gekregen waar met blauwe stift op staat: Positief Toekomst Starters Syndroom. Daarin moet iedereen een haalbaar doel opschrijven, dat hij of zij aan het eind van dit jaar wil behalen. En ook wat hij daarvoor nodig heeft. "Tijdens deze show geven wij mee hoe je het negatieve omzet in het positieve en hoe je je verleden verwerkt terwijl je in het heden bent en aan je toekomst denkt," aldus Careline.

Yasmin zit rechtop aan tafel. Dit is haar laatste therapiesessie. Ze straalt. "Ik zal eerlijk zijn. Vanaf nu ga ik positief door het leven en proberen mijn doelen na te streven."

HARTJE IN DE LUCHT

Soms is het belangrijk om te weten dat je niet de enige bent die mentale klachten heeft. Yasmin noemt een lijst aan negatieve ervaringen op - van depressie tot seksueel misbruik - en als iemand in de zaal zich daarin erkend, mag hij of zij gaan staan. Sommige mensen halen diep adem, verzamelen moed dat van hun voeten tot vingertoppen moet komen, en staan dan op. De zittende restanten maken een hartje met hun duimen en wijsvingers. Mensen hebben tranen in hun ogen. Iedereen klapt of juicht. Zowel hardop, als vanbinnen. “Wij hebben deze show gemaakt om het stigma rondom mentale gezondheidsproblemen te veranderen en zij die eronder lijden op een andere wijze te bereiken," zegt Yasmin. "Waar schaamte heerst, willen wij openheid creëren want ieder persoon verdient het om te groeien."

PIJN IS MENSELIJK

"Het liefst ga ik met deze voorstelling op tournee door heel Nederland," zegt Careline opgetogen. "We willen dit stuk ook graag op scholen spelen. Jongeren durven vaak niet gebruik te maken van een maatschappelijk werker. Ik hoop dat zij door deze voorstelling toch aan de bel trekken. Ze zijn niet alleen." Yasmin knikt. "En ik wil deze voorstelling graag voor mannen opvoeren," zegt Yasmin. "We leven in een tijd waar mannen worden opgevoed dat ze een grote, sterke man moeten zijn. Van jongs af aan wordt hen aangeleerd dat ze hun pijn niet mogen toelaten. Maar pijn is menselijk. En dat moeten niet alleen mannen weten, maar iedereen."

Zit je niet lekker in je vel of zie je het leven (even) niet meer zitten? Neem dan contact op met MIND Korrelatie.