5 dingen die je moet weten over Spoken Word

Vanaf deze week beginnen we met iets spannends: Tussenuur Slam. Een spoken word-rubriek die we elke vrijdag opnemen bij onze vrienden van Club Hub (wist je overigens dat zij elke dag van 16:00 tot 17:00 een super vet programma maken op de kanalen van 101TV).

Waarom we dit doen? Omdat steeds meer jongeren deze vorm van poëzie - die je wat ons betreft best woordkunst mag noemen - ontdekken als de ideale manier om uiting te geven aan hun gevoelens, gedachtes, frustratie, bewondering, verbazing, enz. Bovendien vermengt spoken word kunstvormen als poëzie, toneel, schrijven, comedy, singer-singwriting en rap. Daarnaast smaakte het filmpje dat we maakten met de Demi Baltus naar meer.

Genoeg redenen om vijf dingen te verzamelen over spoken word die handig zijn om te weten.

#1. Woordkunst is ouder dan de weg naar Rome

Maar echt. Spoken word of slam poetry of woordkunst is niet meer dan een mondelinge overdracht. En dat deden de Oude Grieken al, aangezien de boekdrukkunst nog niet was uitgevonden en het overbrengen van informatie nu eenmaal het snelst van mond tot mond ging.

En wanneer je deze informatie een bepaald ritme geeft of je zorgt ervoor dat het rijmt, is de kans groter dat luisterende mensen het onthouden.

#2. Haarlem is een spil in de Woordkunst-beweging

Niet zozeer omdat Demi Baltus van hierboven in het Noord-Hollandse Haarlem haar ding doet. Het gaat met name om Harlem, de wijk in New York. Vanaf de jaren twintig van de vorige eeuw vestigden zich daar namelijk vooral Afro-Amerikanen, die net waren bevrijd van het juk van slavernij, en in New York voor het eerst op een creatieve manier uiting konden geven aan hun gevoelens.

Afro-Amerikaanse schilders, schrijvers, muzikanten en ook dichters stonden op en Harlem bruiste als nooit tevoren. Het mag geen verrassing heten dat de Amerikaanse burgerrechtenbeweging van Martin Luther King daar ontstond en dat ook Malcolm X zijn Nation of Islam hier vorm gaf. Artiesten als Last Poets (zie onder) en Gil Scott-Heron brachten in die tijd de frustratie en woede van Black America via spoken word onder woorden.

#3. Poetry slam is niet per se hetzelfde als spoken word

Hey, maar we zijn de moeilijkste niet. Slamdichters, slammers, spoken-word-artiesten, podiumdichters, poetry slammers, wat ons betreft gebruik je ze allemaal lekker door elkaar als je iemand wilt typeren die een gedicht mondeling voordraagt.

Maar als je het echt wil weten, is poetry slam een wedstrijd, waarin verschillende dichters het op een avond tegen elkaar opnemen, battelen, en waarna uiteindelijk een winnaar wordt gekozen.

#4. Nederland heeft best een lange traditie van woordkunstenaars

Zomaar wat namen die vandaag de dag aan de weg timmeren als het gaat om spoken word, sorry woordkunst, dat vooral in grote steden als Rotterdam, Utrecht, Nijmegen, Arnhem, Amsterdam en Den Haag constant groeit: Derek Otte, Onias Landveld, Babs Gons, Manu van Kersbergen, Blaxtar, Naomi Veldwijk, Romano Haynes en Brjorn Romy. Check die lui!

Maar dat is niet zomaar ontstaan. Zij komen uit een traditie van dichters die niet zozeer dichten op papier, maar juist op het podium. Zomaar wat namen uit het verleden: Simon Vinkenoog, Jules Deelder, Bart Chabot en Johnny van Doorn.

#5. Iedereen kan woordkunstenaar zijn

En dat is ook de precies de reden waarom we beginnen met onze rubriek Tussenuur Slam. Met name onder jongeren is de behoefte aan het voordragen van verhalen groot. Of zoals Derek Otte, stadsdichter van Roffa zegt: "Mensen hebben overduidelijk behoefte aan een stukje diepgang, even luisteren. Stilstaan bij dingen en erover nadenken."

En je kunt er zoveel in kwijt. Romantische poëzie, maar net zo makkelijk kun je een statement maken, kun je je rijmkunst voor het voetlicht brengen of een column opdreunen. De mogelijkheden zijn eindeloos. Dat vindt ook Manu van Kersbergen, die jarenlang op FunX een spoken word-programma had en niet geheel toevallig compagnon en goede vriend van Derek Otte. Voor Tussenuur Slam zal hij elke week een nieuwe kandidaat selecteren!

Interesse?