Lotte is kaal en maakt daar een film over

Samen met haar vriendin Lauren (21 jaar) maakt ze de film Het Is Maar Haar, waarin ze onderzoekt wat het betekent om kaal te zijn. En waarom ze liever mét dan zonder pruik door het leven gaat.

Kale plekken

Als klein meisje had Lotte al kale plekken op haar hoofd. Arm- en beenhaar heeft ze nooit gehad. Toen dokters opzoek gingen naar de oorzaak kreeg ze de diagnose 'alopecia areata'. Dit is een auto-immuunziekte waarbij het lichaam denkt dat de haarzakjes slecht zijn, en die vervolgens afbreekt.

Er zijn verschillende vormen van 'alopecia'. Lotte heeft geen haar op haar hoofd, armen en benen, maar ze heeft wél wenkbrauwen en wimpers. Dan spreek je van de vorm 'areata'. Lotte: "In goede jaren zag je het helemaal niet als ik een kale plek had, want de rest van mijn haar viel over de kale delen heen. Of ik verborg het met petjes of sjaaltjes. Maar toen ik elf was viel al mijn hoofdhaar uit en ben ik een pruik gaan dragen."

Pruik verbergen

Die pruik beïnvloedt bijna alles in haar dagelijks leven. Over straat gaan wanneer het regent kan niet. En ook zwemmen heeft ze in geen tien jaar meer gedaan, want de pruik mag niet nat worden. In de zomer is zo'n ding op je hoofd ook echt geen pretje. "Het voelt alsof je een wollen muts op je kop hebt." En als Lotte een date heeft is het altijd maar weer de vraag wanneer ze 'het' vertelt. "Tijdens de eerste date vind ik het niet nodig, maar ik vertel het wel snel. Als iemand zijn hand in mijn nek legt en vol in mijn pruik grijpt is dat best wel awkward."

Naast bovenstaande ongemakken gaat de invloed van alopecia nog een stukje verder. "Vroeger heb ik het er erg moeilijk mee gehad. Ik werd er namelijk ook mee gepest. Inmiddels doe ik nu al elf jaar elke ochtend mijn pruik op en is het automatisme geworden, net als het in doen van mijn lenzen. Ik schaam me niet voor mijn kaalheid, maar toch ben ik onbewust bezig het te verbergen. Als ik tijdens het sporten een staart in doe, zorg ik ervoor dat niemand de randen van mijn pruik ziet. Dat zette me aan het denken: waarom doe ik 'm eigenlijk elke dag op?

Het Is Maar Haar

Die vraag was het startpunt van de documentaire, waar Lotte en Lauren op dit moment nog mee bezig zijn. Ze studeren journalistiek en kregen de kans een docu te maken. Ze wisten meteen dat ze over deze aandoening een film wilden maken. Lauren: "Lotte is kaal en dat is kut, maar we willen er vooral ook achterkomen wat kaalheid voor Lotte, en vrouwen in het algemeen, betekent. Het wordt een powerfilm voor vrouwen."

Kale mannen zien we overal, maar kale vrouwen nauwelijks. Veel mensen denken bij kale vrouwen aan kanker of feministische types. "Als ik vertel dat ik een pruik draag, wordt er vaak achter mijn rug om aan mijn vrienden gevraagd of het wel goed met me gaat. Mensen gaan er vanuit dat ik een levensbedreigende ziekte heb." Lotte en Lauren willen niet alleen bewustzijn creëren over alopecia. In de film gaan ze ook opzoek naar de reden waarom Lotte liever mét pruik over straat gaat. Lauren: "Zo gaan we in gesprek met iemand die vrij recent kaal is geworden en daar heel anders mee omgaat dan Lotte. Zij gaat regelmatig zonder haar naar buiten" In de documentaire zit ook een scène waarin Lotte en Lauren nieuwe pruiken gaan passen, maar het spannendste van de film is wel het deel dat Lotte voor het eerst uitgaat zonder pruik.

Kaal in de club

Toen Lotte en Lauren op Instagram slingerden dat ze bezig waren met een film over de ziekte, wisten veel mensen niet eens dat Lotte kaal is. Tegenwoordig is ze een stuk zelfverzekerder en vertelt ze makkelijker dat ze een pruik draagt, maar om het op internet te zetten is andere koek. Gelukkig kwamen er veel positieve reacties. "Ik denk dat ik zonder de documentaire op een gegeven moment ook aan iedereen zou vertellen over mijn alopecia, maar ik weet niet of ik het dan nú al had gedaan. De film voelt als een duwtje in de rug."

In Het Is Maar Haar leven we naar het moment toe dat Lotte zonder pruik gaat stappen in een populaire bar in hartje Amsterdam. "We hadden er ook voor kunnen kiezen om gewoon een rondje door de stad te lopen, maar dit voelde als een grotere uitdaging. Een avond stappen is wel echt een ding. In een bar ben je heel erg met je uiterlijk bezig en beoordelen anderen je daar ook op."

Accepteren

Lotte is nog nooit zo intensief bezig geweest met haar haarziekte. "Ik denk wel dat het goed voor me is om er een periode elke dag mee bezig te zijn. Ik merk dat ik mijn kaalheid makkelijker accepteer en dat ik sneller vertel dat ik een pruik draag." Voor Lauren is deze ervaring anders, omdat zij niet degene is die kaal is. Maar tijdens het maken van deze documentaire is ze zich wel gaan beseffen wat haar blonde lokken voor haar betekenen. "Mijn vader stelde voor om mijn haar af te scheren en ook kaal de club in te stappen, om Lotte te steunen. Maar toen hij dat zei raakte ik helemaal in paniek. De realisatie dat ook ik van de een op de andere dag mijn haar kan verliezen, vind ik heftig. Ik had geen idee dat het dragen van een pruik me zoveel zou doen."

Release

In juni komt de film uit. Via Cinecrowd halen ze geld op om 'm te maken. Lotte en Lauren hopen vooral dat mensen na het zien van de film met een positief gevoel de zaal uitlopen en anders gaan denken over vrouwen die kaal zijn. Lotte: "Het is mega kut om kaal te zijn, maar aan het einde van de dag denk je: 'ach, het is maar haar...'

Dit stuk is geschreven door Renee Gravemaker, oud-stagiaire van 3FM Tussenuur. Ook stage lopen? Dat kan!