Gytha (17) leest haar eerste gedicht ooit voor tijdens Dodenherdenking

Gytha (17) uit Leeuwarden is de Jonge Dichter van 2018. Zij won dit jaar de dichtwedstrijd Dichter bij 4 mei. Dat betekent dat ze tijdens de Nationale Dodenherdenking haar zelfgeschreven gedicht mag voordragen op de Dam in Amsterdam. Miljoenen mensen zullen in stilte naar haar luisteren. 3FM Tussenuur spreekt Gytha over herdenken, de kunst van het dichten en haar zenuwen.

Geen ervaring met dichten

Of ze al ervaring heeft met dichten? “Nou, eigenlijk niet. Een tijdje terug schreef ik me in voor een cursus dichten op mijn middelbare school. Als je mee deed, deed je automatisch mee aan de wedstrijd. Dat vond ik allemaal wel prima, maar ik had er nooit bij stilgestaan dat ik zou kunnen winnen.”

Gytha schreef een gedicht over herdenken. “Dat is het thema van dit jaar. Toen ik het gedicht schreef, bedacht ik dat ik het heel belangrijk vind dat iedereen zich erin kan vinden. Daarom heb ik het gedicht heel ‘breed’ geschreven. Voor jong en oud is het te begrijpen.”

Het liefst willen we vergeten

Deze stoffige doos op zolder laten staan

Dit litteken verbergen met kleding

Maar je kan het niet loslaten

Leegte, stilte

Maar toch luid

Veel woorden

Maar niet te omschrijven

Voor sommigen gegraveerd in geheugens

Bij anderen geleerd met het verstand

De gebeurtenissen van lange tijd geleden

Ze blijven voortbestaan in ons

Voordracht oefenen

Dit gedicht schreef Gytha in een kwartier. “Een paar weken later werd ik opgebeld door de organisatie. Zij vertelden mij dat ik met negen anderen door was naar de finale. Daar kregen we voordracht-training en moesten we aan het einde van de dag ons gedicht voordragen.”

“Het voordragen ging toen heel goed. Tijdens het voordragen was ik niet zenuwachtig, maar bij het horen van de uitslag wel. Ik ben nog steeds super blij en voel me vereerd, dat ik heb gewonnen.”

(Foto: Nationaal Comité 4 en 5 mei, Birthe Kulik)

Later kreeg Gytha nog een keer een training in haar gedicht voordragen. “Toen ging het weer goed. Ik ken mijn gedicht uit mijn hoofd. De laatste weken heb ik niet meer geoefend met voorlezen. Als het de laatste paar keer goed ging, waarom zou het dan niet goed gaan op de Dam?”

Niet zenuwachtig

“Nu ben ik nog niet zenuwachtig, maar als ik straks op de Dam sta denk ik dat het dan wel komt. Ik heb er vooral heel veel zin in. Mocht er toch iets mis gaan, dan heb ik altijd voor de zekerheid een papiertje met de tekst voor me liggen.”

“Ik heb herdenken altijd al belangrijk gevonden, maar nu ben ik er wel extra mee bezig. Dat komt natuurlijk door het gedicht en door alle media-aanvragen. 4 en 5 mei houden me wel bezig. Als ik er iets over op tv zie, ben ik meer geïnteresseerd dan daarvoor.”

Bijzondere dagen

En die extra interesse verwacht Gytha wel te houden. “4 en 5 mei worden bijzondere dagen voor mij. Mijn vader en ik hebben een speciaal plekje op de Dam bij Dodenherdenking. Na mijn voordracht mag ik de Koning en Koningin ontmoeten. Wat ik daarvan kan verwachten, weet ik nog niet. Ik laat het allemaal wel op me af komen.”

“Op 5 mei zijn mijn ouders en ik uitgenodigd om in een bootje naar het Concert aan de Amstel te kijken. Heel veel leuke dingen dus.”

Ga je meer dichten, Gytha?

Familie, vrienden en klasgenoten zijn apetrots op Gytha. “Mijn gezin gaat mee naar de Dam om te kijken en alle andere mensen hebben gezegd dat ze op tv naar me zullen kijken.”

“Iedereen zegt ook tegen mij: Je kunt goed dichten, want je hebt een wedstrijd gewonnen. Ga je nu meer dichten? Maar dat weet ik nog niet. Ik vind dichten wel heel erg leuk. Ik wacht eerst af hoe deze dagen verlopen en dan zie ik wel of ik een keer inspiratie heb en weer een gedicht ga schrijven.”

Wil je Gytha zien spreken? Kijk dan om 20.00 uur naar de Dodenherdenking op NPO1 of kijk hier online. Gytha spreekt na de twee minuten stilte.

Vorig jaar

3FM Tussenuur panellid Güner las vorig jaar zijn gedicht voor tijdens de Nationale Dodenherdenking. En daar kreeg hij niet alleen maar positieve reacties op.