Sanne (22) maakte een film over prestatiedruk onder jongeren

Donderdag 28 september is een spannende dag voor Sanne Kooiman (22). Dan gaat in de VU in Amsterdam haar documentaire Stress To Impress in première, tijdens het gelijknamige evenement georganiseerd door onze vrienden van MIND. Eerder maakte Sanne (22) een docu over zelfdoding: To my loved ones. "Mijn vriend Dennis pleegde zelfmoord en samen met nabestaanden maakte ik een documentaire over depressie en zelfdoding bij jongeren.”

Sanne ging voor die documentaire bij veel mensen langs die een depressie hadden of gehad hebben. “Een thema dat veel terugkwam, was prestatiedruk. Ik sprak met de andere makers af dat onze volgende documentaire over dat thema zou gaan. ”

Studentendepressie

En zo ging het. “In de film Stress to Impress behandelen we thema’s als studeren, keuzestress, social media, ouders en ontspanning,” zegt Sanne. Ze ging in gesprek met verschillende mensen. “Zo gingen we bijvoorbeeld bij een psychiater langs, maar spraken we ook twee studenten die een depressie hebben gehad.”

Picture perfect

In de documentaire is social media een belangrijk thema. “Wij zijn de eerste generatie die constant te maken heeft met social media. Daar zien we perfecte plaatjes waar we onszelf mee vergelijken. Alleen leuke ervaringen worden gedeeld. Dat doe ik zelf ook. Ik ga binnenkort naar Londen. Al mijn social media staan hier dan vol mee. Maar vorige week sliep ik slecht, en dat deel ik dan weer niet. Iedereen doet eraan mee. Zo creëren we een wereld die niet waar is.”

Tijdens het maken van de film leerde de documentairemaakster een aantal belangrijke lessen. “Ik had niet verwacht dat ouders zo’n grote rol daarin speelden,” vertelt ze. “Kinderen en jongeren worden steeds vaker bij alles waar ze goed in zijn beloond. Als er iets niet goed gaat, is er geen beloning en daardoor kunnen jongeren slecht tegen teleurstellingen.”

Sannes prestatiedruk

Voelde Sanne zelf prestatiedruk bij het maken van haar documentaire? “Jazeker," lacht ze. “Deze documentaire moest van mezelf beter worden dan de vorige. Dat is een enorme druk. Kan ik dit wel? Ik had zeker een drang om dit neer te zetten. Maar die had ik vooral omdat ik de motivatie echt uit mezelf haal.”

En dat is volgens Sanne belangrijk. “Intrinsieke motivatie, heet dat. Stel: je houdt ontzettend veel van koken en wil héél graag topkok worden. Dan ben je heel erg gemotiveerd om het goed te doen, omdat je het leuk vindt. Dat is super. Pas als iemand anders vindt dat jij topkok moet worden en je daarom hoog wil scoren is er sprake van een negatieve prestatiedruk.”

Moet je in alles goed zijn?

“We hopen dat mensen zich in onze documentaire herkennen. Prestatiedruk wordt in onze maatschappij als heel normaal gezien," vertelt Sanne. “Iedereen heeft het maar druk, druk, druk. We gaan op stages naar het buitenland, werken, studeren en doen veel tegelijkertijd. Ik wil laten zien dat iedereen prestatiedruk kent. En dat is heel ‘normaal’ geworden in onze wereld.”

Daarom streeft Sanne naar een zesjescultuur. “Nou ja, met een knipoog dan," zegt ze. “We leven in een prestatiemaatschappij waarbij we niet ‘mogen’ falen. Er hangt een negatieve associatie om de zesjescultuur. Maar is het erg als je niet in alles goed bent? Ik vind van niet.”

To my loved ones

De documentaire naar aanleiding van de dood van haar vriend Dennis maakte ze samen met haar broer Tom en beste vriend Alain. “We kregen enorm veel reacties en media-aandacht. Omdat we het niet bij de documentaire wilde laten blijven, richtten we de organisatie ‘To my loved ones’ op. Dit is een platform waar wij maatschappelijke thema’s bespreekbaar maken. Nu maken we onze tweede film, maar ik ben ook spreker op bijvoorbeeld middelbare scholen.”

To my loved ones organiseert in samenwerking met MIND op 28 september het evenement Stress to impress. Hier wordt aandacht besteedt aan prestatiedruk. De documentaire over prestatiedruk gaat dan in première, maar er zijn ook sprekers en colleges.