Francien: "Je moet je niet schamen als je naaktfoto verspreid wordt"

Als vijftienjarig meisje stuurde Francien een foto van haar borsten naar een jongen waar ze verliefd op was. Hij stuurde het vervolgens door naar zijn vrienden en die vrienden stuurden het ook weer door. Toen ze na de zomervakantie op school kwam, hingen haar borsten door de hele school. "Francien, laat je tieten nog eens zien!" riep iemand. Ze wist direct dat het heel lang zou duren voordat men dit zou vergeten. Als ze het überhaupt ooit zouden vergeten...

Hooggesloten kleding

Ongewenste sexting is een probleem. Onlangs arresteerde de politie nog zeven verdachten voor chantage met naaktfoto's en kregen twee jongeren een taakstraf voor het verspreiden van een naaktfoto. Toen het Francien overkwam, stortte ze compleet in. "Ik werd uitgescholden voor hoer en slet. Ze zeiden dat ik dom was, want als je een naaktfoto verstuurd, dan weet je toch dat je een risico neemt? Om te bewijzen dat ik niet dom was, en ook geen hoer of slet, besloot ik alleen nog maar hooggesloten kleding te dragen en wilde ik hoge cijfers halen."

Francien praatte er met niemand over. "In die tijd was ik een van de eerste bij wie dit gebeurde. Mijn broer wist het, maar mijn ouders niet. Hij zei dat ze het toch niet zouden begrijpen. En ik schaamde me, dus ik durfde het niet vertellen."

"Je bent niet de enige!"

Al die tijd hield Francien het verhaal geheim, maar toen Melissa Pach vertelde over de video die van haar gemaakt werd toen ze Dave Roelvink pijpte in een bubbelbad, wist Francien dat ze actie moest ondernemen. "Ik wilde aan meisjes zoals Melissa laten weten dat ze niet de enige zijn. En, het komt goed!"

En zo begon Francien met het schrijven van haar eerste boek: Francien, laat je tieten nog eens zien. Vanaf toen moest ze wel open zijn over haar verhaal, ook tegen haar ouders. "Ze vonden het jammer dat ik het niet had verteld en waren teleurgesteld dat ze zelf niets hadden gemerkt."

Les geven over sexting

Inmiddels is Francien een open boek als het gaat over ongewenste sexting. Ze geeft er zelfs les over op middelbare scholen. "Toen mijn foto op school belandde, had ik geen idee wat ik moest doen en schoot ik in de ontkenning. Ik werd onzeker en ik schaamde me."

Francien wil iedereen die dit overkomt op het hart drukken dat je je niet moet schamen. Ze wil sexting normaliseren. "Sexting is leuk en gezond. Er is niets mis mee als je een sexy foto van jezelf maakt! Dat maakt je geen slet of hoer. Degene die jouw foto doorstuurt zit fout!"

Ongevraagd naaktfoto's doorsturen

Eén op de acht jongeren heeft wel eens een naaktfoto of seksfilmpje van zichzelf verstuurd. Daarvan maakte 41 procent van de jongens en 70 procent van de meisjes mee dat de beelden vervolgens ergens anders belandde. De ondervraagden ervaarden dit als vervelend, blijkt uit onderzoek van Kenniscentrum Seksualiteit Rutgers.

Sexting hoort bij seksuele ontwikkeling

Steven de Grauw is onderzoeker en interventiemedewerker bij Rutgers en vindt, net als Francien, dat sexting genormaliseerd moet worden. "Sexting hoort bij je seksuele ontwikkeling. Het is heel normaal om daarmee te experimenteren. Het is niet vies en je hoeft je er ook niet voor te schamen. Victim blaming moet aangepakt worden: als iemand offline of online over jouw grenzen gaat, dan is dat nooit jouw schuld. De verantwoordelijkheid ligt bij degene die het doet."

Generatie Ja... En?

Uit onderzoek blijkt dat de meeste jongeren het erover eens zijn dat het niet oké is als je een naaktfoto doorstuurt. Toch vinden jonge mensen het lastig om elkaar daar op aan te spreken, omdat ze van elkaar denken dat ze niet dezelfde mening delen. Om die reden is Rutgers samen met Atria de campagne Generatie Ja... en? gestart. "Dat doen we met onderstaande video en volgend jaar gaan we met andere tools aan de slag om jongeren een steuntje in de rug te geven in het opkomen voor anderen."

"Doe aangifte, ga naar de politie!"

Francien raadt slachtoffers aan om zo snel mogelijk in actie te komen. "Doe aangifte, ga naar de politie! En eis van je school dat ze actie ondernemen. Hoe meer meldingen ervan gemaakt worden, hoe duidelijker de grootte van dit probleem wordt."

Maar wat gebeurt er eigenlijk met je aangifte? Francien sprak voor haar boek een politieagent, die antwoordde dat ze eerst bekijken hoe urgent de zaak is. Zaken waarbij de dader of betrokkenen in gevaar zijn, krijgen de hoogste prioriteit. "De politie is onderbezet, dus vaak hebben ze geen tijd om grootschalig onderzoek te doen," aldus Francien.

En dat kan beter, vindt de schrijfster. "Slachtoffers vertellen mij vaak dat de politie geen onderzoek doet omdat er te weinig bewijs is. Ook hebben ze geen tijd om te achterhalen wie de foto allemaal heeft doorgestuurd. Zo blijven daders ongestraft rondlopen. Een groot onderzoek komt alleen als Peter R. De Vries zich ermee bemoeit of als een slachtoffer zichzelf van het leven berooft..." Zo zijn er onlangs een jongen en een meisje uit Enschede veroordeeld omdat zij een foto hebben verspreid van een viertienjarige jongen, die de dag nadat de foto uitlekte zelfmoord pleegde.

Ongewenst sexting beleid moet beter

Francien neemt haar taak erg serieus en is nog lang niet klaar. "Qua beleid kan het zoveel beter. Neem Denemarken als voorbeeld. Daar is bijvoorbeeld een zaak geweest waarin twee seksfilmpjes en een naaktfoto van minderjarigen werden verspreid via Facebook Messenger. Via Europol kwam dit bij de Deense politie terecht, die dit zeer serieus nam. Jongeren die de beelden hadden gedeeld, moesten naar het bureau komen. Er werden meer dan duizend jongeren vervolgd. Dat geeft een duidelijk signaal af: ongewenste sexting kan echt niet. Ik hoop dat we hier in Nederland ook naartoe gaan."