Tobias (19): "Volgens mij is God niet tegen homofilie"

We ontmoeten Tobias (19) in de kantine van de Christelijke Hogeschool (CHE). Het is een open, lichte ruimte, een beetje zoals een moderne kerk: kaal, sober en hoog. Toch is de sfeer eerder werelds dan stichtelijk. In hoekjes zitten studenten te blokken, te praten en te eten.

Zodra we een kopje koffie drinken, begint hij met vragen stellen. Hij vertelt dat die nieuwsgierigheid komt doordat hij met journalistiek bezig is. En natuurlijk komt het ook, bekent hij, doordat hij een beetje nerveus is, bang is voor wat hij gaat zeggen, ook al is hij inmiddels gewend te praten over ‘zijn geheim’.

Homo-zelf versus hetero-zelf

Tobias vertelt dat die nervositeit waarschijnlijk door zijn opvoeding komt. Zijn ouders, vooral zijn moeder, zijn heel streng gereformeerd. Thuis werd niet over homoseksualiteit gepraat en als Gordon op tv was, dan werd meteen van kanaal gewisseld. Zelfs een kind valt dat natuurlijk op. Op school en in het dorp werd veel gepraat over homo’s. Zo kwamen in korte tijd drie jongens uit de kast. “Nou, de dingen die ik over hen hoorde; zo naar. Toen ik rond mijn dertiende ontdekte dat ik op jongens val, dacht ik: Niemand mag dit weten. Ik wil dat niemand over mij praat, zoals over die andere jongens wordt gepraat.”

Om roddels, pesterijen en erger te voorkomen, ontwikkelde Tobias een alter ego, een hetero-zelf. Hij dacht na over hoe een hetero zich kleedt, gedraagt, praat en beweegt. Dagelijks werd hij geconfronteerd met de machocultuur om hem heen. Jongens uit zijn klas maakten vaak grapjes over homo’s.

“In vier havo zat ik met een groep jongens in de aula, terwijl ze een jongen die net uit de kast was belachelijk maakten. Ze zeiden dingen als: ‘Gatverdamme, die heeft stront aan de stok. Hij wordt vast alleen maar in zijn kontje geneukt.’ Ik deed gewoon leuk mee met die grapjes.” En terwijl hij meelachte, dacht hij: Ik moet mijn homo-zelf nog beter verstoppen.

Huilen op het strand

Daar bleef hij jaren mee doorgaan. Als homo onder de radar leven, bleek extreem vermoeiend, om niet te zeggen uitputtend. Het enige dat hij deed, was slapen en bidden. Hij vroeg God waarom hij homo was, en waarom God dat niet weg kon nemen. Op zijn zestiende voelde het geheim te zwaar om in zijn eentje te dragen en heeft hij alles aan zijn beste vriendin verteld.

“We waren op het strand. Ik heb nog nooit zo hard gehuild. Maar ze was heel lief, zei dat ze heel trots op me was en dat ze het stiekem ook al een beetje doorhad. Dat was een enorme opluchting. Ik had ineens een partner in crime, met wie ik naar jongens keek en over mijn gevoelens kon praten.”

Eerste zoen in een bar

Een jaar later verhuisde Tobias naar Ede om journalistiek te studeren. Dat zag hij als een frisse start. “Maar nog wel als mijn hetero-zelf,” voegt hij er hoofdschuddend aan toe. Alsof zijn neiging om steeds in de veilige seksuele geaardheid te vluchten hem verwondert. Toen hij zijn huisgenoten en medestudenten ontmoette, viel zijn mond open van verbazing. “Ik weet nog goed dat een van mijn huisgenoten heel terloops vertelde dat ze lesbisch is. Dat ze daar zo voor uit durfde te komen, verbaasde me. En ik was er ook een beetje jaloers op. Niet veel later ontdekte ik dat een jongen uit mijn klas homo is. Daar deed hij heel normaal over.”

De open sfeer op de CHE motiveerde Tobias om ook eerlijk te zijn over zijn seksualiteit. Althans, tegenover een select groepje. Hij vertelde een paar vrienden dat hij gay is. Met een twinkeling in zijn ogen beschrijft hij zijn eerste zoen met een jongen. “Dat was ongeveer een jaar geleden, in een bar. Al mijn vrienden stonden om me heen te joelen. Het was echt geweldig. De dag daarna had ik wel wat appjes van vrienden en kennissen, die vroegen of ik gay was. Ik reageerde dat ik bi was, als een soort veilige optie.”

Identiteit kwijt

De zoen was bevrijdend, maar tegelijkertijd verwarrend. Elke keer als Tobias zijn homo-zelf liet zien, schaamde hij zich. Hoe meer hij zich blootstelde, hoe kwetsbaarder hij zich voelde en onzekerder hij werd. Ondertussen bleef hij tegenover een deel van zijn omgeving nog doen alsof hij hetero was. Wanneer je steeds van persoonlijkheid moet wisselen, raak je het idee van een zelf kwijt.

“Ik ging elk weekend terug naar mijn geboorteplaats, om te werken en om mijn vrienden en familie te zien. Daar speelde ik mijn hetero-zelf. Mijn vrienden zagen dat het niet goed met me ging, ik zoop veel. Ik dronk ook vaak alleen thuis, om maar niet bezig te hoeven zijn met wie ik nou eigenlijk was.”

Tegen zijn vrienden bleef Tobias volhouden dat er niets aan de hand was. Toch vertelden zij aan Tobias' ouders dat ze vermoedden dat hij depressief was. Zijn ouders kwamen hem opzoeken in Ede. Ze vroegen wat d’r toch aan de hand was. “Uiteindelijk brak ik. Ik heb ze alles verteld: dat ik homo ben en dat ik het altijd verborgen heb gehouden. Ik moest heel hard huilen en mijn moeder ook. Het enige dat ze deed was me vasthouden en zeggen dat ze van me hield. Dat vond ik zo lief van haar.”

Verrast en opgelucht

Vanaf dat moment was hij helemaal uit de kast. Het nieuws ging als een lopend vuurtje door de buurt. Hij werd overspoeld door appjes van familie, buren, kennissen en vrienden. Wat hem het meest verraste, was dat niemand negatief reageerde. Ze waren juist trots. “Een wereld ging voor me open. Ik kon nu eindelijk op zoek naar mijn echte zelf. Ik besefte dat ik jaren geleden al eerlijk had moeten zijn.”

Zijn coming out is nu een jaar geleden. Toen besloot hij ook tijdelijk te stoppen met zijn studie, om aan zichzelf te werken. Inmiddels heeft hij zijn studie weer opgepakt en probeert hij de christelijke wereld te vertellen hoe het is om gay te zijn en op te groeien in de bible belt. “Ik sta nu veel sterker in mijn schoenen dan een tijd geleden. Daarnaast besteed ik veel tijd aan het helpen van anderen, want wat ik heb meegemaakt, gun ik niemand.”

Zondige liefde

Tegen het einde van het gesprek springt Tobias op en zegt: “Willen jullie de opnamestudio’s zien?” We lopen naar boven, naar de twee studio’s. Die zijn, volgens Tobias ‘net echt’: met een ovale tafel, professionele stoelen en hangende microfoons. “Zo dadelijk ga ik hier verder met mijn podcast opnemen. Dat doe ik samen met een vriend, gewoon voor de fun. Over de wereld achter Instagram.”

We praten verder. Op de vraag of zijn geloof is veranderd door zijn aanvaarding van zijn homo-zelf, antwoordt hij: “Ik denk zelfs dat mijn band met God sterker is geworden. Ik hield het voor iedereen geheim, behalve voor Hem. Gebeden waren mijn uitlaatklep. Volgens mij is God ook niet tegen homofilie. Hij heeft liefde geschapen voor de mens, dus waarom mag je niet een man in plaats van een vrouw beminnen? De bijbel zegt wel dat seks tussen twee mannen een gruwel in Gods oog is. Maar dan gaat het denk ik over pure lust. Wanneer liefde in het spel is, kan God het niet afkeuren. Ook al twijfel ik hier af en toe wel nog over. Het blijft een dilemma.”

Door één deur met God

Na deze opmerking durven we eindelijk te vragen of Tobias al eens seks met een jongen heeft gehad. Hij zwijgt even en zegt dan dat hij het inderdaad een keer met een jongen ‘heeft gedaan’. Een term die hij nauwelijks durft te gebruiken, want het is zo plat en het verwijst naar een ernstige misstap. “Daarna voelde ik me erg schuldig. Mijn moeder zegt altijd dat seks net zoiets is als een cadeautje dat je op je verjaardag pas mag uitpakken. Het huwelijk is dan je verjaardag. Maar de mens is nou eenmaal tot het kwaad geneigd, zoals dat heet. Ik rook en drink ook. Dat is niet goed, maar ik doe in ieder geval mijn best.”

Zijn ouders zien het allemaal anders. Ze willen dat hij celibatair leeft. “Ik zou nooit mijn vriend mee naar huis mogen nemen. Dat vind ik moeilijk, ik zou graag een christelijk, normaal leven willen leiden, trouwen en kinderen krijgen. Maar dan wel met een man. Ik geloof dat ik door één deur kan met een jongen aan mijn ene hand en God aan de andere."

Uit privacy-overwegingen is de naam van Tobias gefingeerd.

Onlangs ondertekenden prominente Nederlandse gelovigen de Nashville-verklaring, waarin wordt gesteld dat homoseksuele relaties niet door Gods beugel kunnen. Toch zijn er veel LHBT’ers die ook in God geloven en naar de kerk gaan. In een serie van vijf verhalen onderzoekt Tobiah Palm voor 3FM Tussenuur hoe het is om als LHBT’er op te groeien in een christelijke omgeving. Hoe is het om uit de kast te komen in een religieuze omgeving? Hoe reageert die omgeving? En wat gebeurt er met je geloof als je LHBT’er bent?