Hierom wilde geen enkel land Chisom (14) en Vanessa (16) hebben

De biologische ouders van Chisom en Vanessa waren asielzoekers, vermoedelijk uit Soedan. Het gezin kon bij aankomst in Nederland niet aantonen dat ze uit dit land kwamen omdat ze niet de juiste papieren hadden. Ze kwamen in een asielprocedure terecht en kregen een verblijfsvergunning. Maar voordat het gezin zijn nationaliteit kon aantonen, overleed hun moeder, drie maanden na de geboorte van Chisom.

Hun vader verdween vlak daarna en is sindsdien spoorloos. De meiden kwamen in de jeugdzorg terecht, waar ze het stempel 'nationaliteit onbekend' kregen. Niet lang daarna kwamen ze bij pleegmoeder Irene terecht. In Almere dus.

Een regelrechte nachtmerrie

"Zonder een paspoort ben je eigenlijk niemand. Nederland erkende deze kinderen niet," vertelt moeder Irene. De afgelopen dertien jaar heeft ze keihard moeten knokken om ervoor te zorgen dat hun dochters de status 'staatloos' kregen. Dit is een officieel bewijs dat je geen nationaliteit hebt. Het wordt dan makkelijker om de Nederlandse nationaliteit aan te vragen.

Dat ging niet zonder slag of stoot. "Het was een regelrechte nachtmerrie," zucht Irene. "Mijn grootste angst was het moment dat ze achttien zouden worden en ik er niet meer zou zijn. Dan moesten ze het allemaal zelf regelen. Het zou dan alleen maar lastiger worden."

Geen identiteit

Voor moeder Irene en haar dochters was het geen makkelijke tijd. "Het maakte me vooral heel verdrietig," zegt Chisom. "Ik begreep het gewoon niet. We zijn allebei hier geboren en de moeder die nu voor ons zorgt, is ook Nederlands."

Vanessa praatte er wel eens met vrienden over. "Ik denk alleen niet dat ze het begrepen. Ze hadden niet door dat het zo serieus was."

Deze 4 zaken zijn super moeilijk als je geen paspoort hebt

1. Het volgen van een studie op de universiteit
2. Het kopen van een huis
3. Trouwen
4. Het krijgen van medische hulp zoals een operatie.

Rohingya

Staatloosheid is een probleem dat op grote schaal voorkomt. Wereldwijd zijn er zo'n 3,4 miljoen mensen die in dezelfde situatie zitten als Chisom en Vanessa. UNHCR, de vluchtelingenorganisatie van de VN, zet zich voor hen in.

De organisatie waarschuwt voor discriminatie. Voor staatlozen komen mensenrechten serieus in gevaar, simpelweg omdat je die als staatloze niet hebt. Een duidelijk voorbeeld is de crisis met de Rohingya-vluchtelingen in Bangladesh.

De Rohingya is een Islamitische bevolkingsgroep die voornamelijk in het land Myanmar woont. Hier worden ze niet erkend als officiële burgers, dus zijn ze staatloos. De regering bestempelt hen namelijk als 'illegale immigranten.' Daardoor worden ze ook stelselmatig gediscrimineerd en vervolgd.

Sinds dit jaar oktober zijn meer dan 500.000 Rohingya's naar Bangladesh gevlucht. Volgens UNCHR valt niet te ontkennen dat er een duidelijke link is tussen de schending van hun burgerrechten en het ontbreken van een nationaliteit.

#IBelong

Afgelopen maand is in het Rijksmuseum in Amsterdam een expositie geopend van fotografe Anouk Steketee. Hier zijn ook Chisom en Vanessa te zien.

De UNHCR voert al 3 jaar lang een #IBelong-campagne om staatloosheid tegen te gaan. Hun doel is om situaties als die van Chisom en Vanessa te voorkomen. Een van de oplossingen die ze aanreiken, is dan ook dat staatloze kinderen de nationaliteit krijgen van het land waar ze geboren worden.

Halve dag gehuild

Uiteindelijk kreeg Irene een telefoontje van de gemeente Almere. Chisom en Vanessa ontvingen officieel de status 'staatloosheid.'
Irene kon haar geluk niet op. "Ik heb een halve dag gehuild." Ook Vanessa en Chisom zijn opgelucht. "Het voelt heel fijn dat het nu eindelijk gelukt is. Ik wilde heel graag naar Engeland, maar vroeger kon ik alleen naar andere EU-landen reizen. Zo kon ik een keertje niet mee met een schoolreisje. Nu heb ik al die problemen niet meer."

En hoe voelt het dan om nu deel uit te maken van een expositie? Ondanks de minder leuke reden ziet Chisom dat nog wel zitten. "Ik hang wel in het Rijksmuseum dus ik ben beroemd." Ze begint te lachen.

Met Chisom en Vanessa is het dus goed gekomen. Maar er zijn ook heel veel staatlozen in Nederland die nog steeds vastzitten in het papierwerk. Het lukt hen niet om aan te tonen dat ze geen nationaliteit hebben. Dan zit je dus met een probleem.
Chisom gaat hier op in. "Geen enkel land wil je hebben als je nergens geregistreerd staat."