Waarom praten over je problemen belangrijk is

Eén derde van de jongeren met psychische klachten is juist niet open over tegenover vrienden of familie. “Maar als je praat over je problemen, ga je je uiteindelijk beter voelen," vertelt Jean-Pierre van de Ven, psycholoog van MIND en Korrelatie. Wij spraken met hem over openstellen en het delen van je problemen.

Waarom is het zo belangrijk om te open te zijn over psychische problemen?

“Als je praat over je problemen, verwerk je ze beter. Daarnaast kunnen je familie en vrienden je goed ondersteunen. Als zij niets van jouw problemen afweten, kunnen ze ook niet weten hoe ze ermee om moeten gaan.

“Ook voel je je uiteindelijk sterker als je praat over je probleem. Jij bepaalt wie je in vertrouwen neemt en je kiest er zelf voor om te praten over je probleem. Doordat je deze twee dingen zelf bepaalt, heb je de leiding. Je hebt het gevoel dat je echt iets doet met je probleem, en daardoor ga je je beter voelen.”

Is het belangrijk om met vrienden en familie te praten over psychische problemen? Of is alleen praten met een hulpverlener genoeg?

“Natuurlijk heeft praten met een hulpverlener voordelen. Het is vaak een neutraal persoon die je niet veroordeelt. Maar familie en vrienden kunnen je praktische, financiële én emotionele steun geven.

“Ik denk dat het belangrijk is dat je het gevoel hebt dat je jezelf kan zijn bij de mensen in je omgeving. En bij 'jezelf zijn' horen ook minder leuke kanten zoals psychische problemen. Bij een hulpverlener kun je misschien een uurtje in de week terecht, bij familie en vrienden altijd.”

Is het voor jongeren lastiger om hierover te praten dan voor ouderen?

“Voor jongeren is het extra lastig, dat is zeker zo. Volwassenen hebben meer vastigheid in hun leven, hebben vaak een relatie en een vaste baan. Ook hebben ze hun identiteit al ‘gevonden’. Als je jong bent, ben je volop bezig met het ontwikkelen van je identiteit. Je stelt jezelf vragen als: wie ben ik nou eigenlijk?

“Ook wil je graag bevestiging van leeftijdsgenoten. Dat je leuk bent en bij de groep hoort. Met psychische problemen voel je je ‘niet normaal’ en val je voor jouw gevoel buiten de groep. Doordat jongeren vaak angst hebben om ergens niet bij te horen, is het extra moeilijk om over je abnormale probleem te praten.”

Is het in deze tijd moeilijker geworden om te praten over problemen? Of was dat altijd al zo?

“Als je vroeger gedoe had op school, ging je naar huis en daarna was het klaar. Door sociale media kun je met dat gedoe de hele dag bezig zijn. Door diezelfde sociale media lijkt het alsof ie-de-reen een perfect leventje leidt. Iedereen, behalve jij.

“Online kun je jezelf vergelijken met wie je maar wilt. Door deze overvloed aan perfectie kan het zijn dat je je nóg minder normaal voelt. Hierdoor is de druk om happy te zijn en je goed te voelen groter dan vroeger. Door deze sociale druk streven jongeren extreem naar gelukkig zijn, en wordt het moeilijker om te praten over problemen.”

Waarom vinden jongeren het moeilijk om zichzelf open en eerlijk op te stellen?

“De grootste angst van jongeren is dat het probleem niet goed opgepakt wordt. Mensen kunnen je het gevoel geven dat je je aanstelt. Of mensen proberen het goed te praten. Ze komen met loze aanmoedigingen als: ‘Mijn tante was ook een keer depressief, maar toen ze op yoga ging was het over. Als je even doorzet heb je er geen last meer van.’ Aan dat soort ‘aanmoedigingen’ heb je natuurlijk niks. Je wilt graag begrepen worden.

Wat kun je het beste doen als iemand niet chill reageert?

“Sommige mensen worden ongemakkelijk van praten over heftige problemen. Ze worden zenuwachtig en reageren te nuchter of lacherig. Dat kan heel erg vervelend zijn. Reageer dan rustig. Vertel dat je het heel erg vervelend en pijnlijk vindt dat iemand zo raar reageert en sluit het gesprek af. Verder praten heeft geen zin.”

Wie kun je het beste in vertrouwen nemen?

“Kies iemand bij wie je je vertrouwd voelt. Bij hen ligt de drempel lager. Denk bijvoorbeeld aan je ouders of je beste vriend of vriendin. Maar het hoeft niet per se iemand te zijn die je heel erg vaak ziet. Je kan bijvoorbeeld ook nadenken of je iemand in je omgeving hebt die je ziet als een wijs persoon. Iemand waar je respect voor hebt of iemand die veel heeft meegemaakt.”

Hoe kun je mensen in je omgeving stimuleren om open te zijn over deze issues?

“Onthoud de afkorting LSD. Dit staat voor Luisteren, Samenvatten en Doorvragen. Dit is een tactiek van iemand helpen zonder een oordeel te geven. Luister eerst aandachtig naar iemands verhaal. Vat daarna het verhaal samen en vraag daarna door.”

Check hier alles van #openup!