Nikki (22) negeerde haar burn-out: 'Ik dacht dat het wel over zou gaan'

Dit verhaal is onderdeel van de #openup-week, een initiatief van MIND en Human voor NPO 3FM.

Nikki staat al bij haar voordeur te wachten, wanneer we haar straat in lopen. Lachend wenkt ze ons binnen. Als haar moeder de koffie op tafel zet, begint ze enthousiast te vertellen over de gastlessen die geeft. “Ik geef gastlessen op middelbare scholen over psychische gezondheid. Zo geef ik bijvoorbeeld les in creatief schrijven, zodat leerlingen hun ervaringen en emoties verwerken in een zelfgeschreven verhaal."

Geen begrip

Voordat Nikki de enthousiaste vrouw was die ze nu is, had ze op de middelbare school een pittig, emotioneel jaar. “In mavo drie wisselde ik van school, waardoor ik acht weken thuis zat. Hierdoor moest ik veel inhalen en had ik extra werkdruk. Van mavo vier ging ik naar havo vier, wat nog meer druk met zich meebracht. Ik gaf aan dat ik een tussenjaar wilde, maar omdat ik pas zestien was mocht dat niet.”

Nikki had last van prestatiedruk, wat veel stress en aanhoudende migraineaanvallen opleverde. Ze was steeds vaker ziek thuis of sloeg lessen aan het einde van de dag over. "Omdat mijn vrienden dat fysiek niets aan mij konden zien, vonden ze het apart dat ik dan naar huis ging omdat ik echt moe was. Zij hadden dan zoiets van: Ja, maar wij zijn ook moe!"

Uiteindelijk was Nikki zo moe, dat ze besloot om drie weken thuis te blijven. "Niemand snapte wat er aan de hand was en toen het begrip burn-out viel, ontstond daar onbegrip over. Ze snapten niet hoe zwaar en intensief mentale klachten waren, waardoor ze het een aparte move vonden dat ik stopte met school." Nikki merkte dat er over haar werd geroddeld en kreeg appjes met denigrerende vragen over haar keuze om tijdelijk te stoppen met school. "Ik kreeg te horen dat ik anderen zou hebben laten zitten."

Haar klasgenoten hadden dus geen begrip voor haar psychische klachten. “Ik ben daardoor ook vrienden kwijtgeraakt. Dat maakte me erg eenzaam, want niemand begreep me. Het werd afgekeurd.”

Harder werken

“Ik voelde me niet goed, maar dacht dat het wel zou overgaan als ik harder mijn best deed. Door mijn perfectionisme ging ik zo hard door, dat ik de signalen helemaal niet doorhad. Ik was een straight-A student, dus ik pushte mezelf om goede cijfers te behalen. De stress hield me gefocust en alert, maar uiteindelijk ging ik mijn grens over. Het kostte me veel energie om te presteren. Ik was mentaal doodmoe."

“De hele maatschappij brainwasht je om het ver te schoppen en is ingericht op presteren. Iedereen is obsessed om hun ambities waar te maken. Iedereen hunkert naar bevestiging en streeft hier constant naar, zonder te weten dat ze goed zijn zoals ze zijn en wat ze bereiken mooi meegenomen is.” Zelf kreeg ze vaak te horen dat ze er wel zou komen. “Daardoor wilde ik alles zelf oplossen."

Last op schouders

Ook binnen haar familie speelde van alles. “Mijn moeder – die zelf ook een burn-out heeft gehad – had twee operaties achter de rug en bleek ineens nog een zus te hebben. Iets wat je normaal alleen in films zou zien. Daarnaast kwam mijn opa te overlijden en had ik na lange tijd weer contact met mijn vader, die gescheiden is van mijn moeder. Mijn toenmalige vriendin had ook last van psychische problemen.” Er lag een flinke last op haar schouders, zucht ze.

“Mijn moeder zat thuis vanwege herstel van een burn-out en een depressie. Ze had wel door wat er met me aan de hand was, maar kon hier vanwege haar eigen klachten niet op anticiperen. Mijn vader was niet zo’n prater als het om gevoelens aankwam, dus bij hem kon ik ook niet terecht.”

Gefaald

In 2015 besloot ze daarom naar de dokter te gaan, die vertelde dat de aanhoudende stress en migraine symptomen waren van een burn-out. “Ik dacht: Oké, wat moet ik hier mee? Het voelde voor mij alsof alles in elkaar tuimelde en ik had gefaald. Dat was het beeld dat ik toen had, omdat het zo’n taboe was en niemand wist hoe je om moest gaan met een jong iemand in een burn-out."

Nikki werd daardoor heel gesloten en terughoudend. "Het is nooit echt direct gezegd tegen me gezegd dat ik me niet zo moest aanstellen, maar je merkt het dat dat gevoel erachter zit als mensen vragen aan je stellen. Ze werden een beetje ongemakkelijk als ik vertelde hoe het met me ging. 'Oh, wat vervelend. Nou, bereid je dan maar voor op de rest van het leven. Het wordt nog veel zwaarder,' hoorde ik dan. Ik vroeg me af of er wat mis met me was. Schaamte laat je aan jezelf twijfelen.”

Spiegel voorhouden

Nikki besloot haar hulp zelf vorm te geven, omdat ze in de reguliere zorg op dat moment niet de goede ondersteuning vond. "Ik vond niet de juiste hulpverleners. Ook mijn moeder en mijn ex hebben geen goede ervaring met de ggz. Ik ben niet tegen de reguliere zorg hoor, maar ik heb gewoon niet het geluk gehad dat ik een goede hulpverlener vond."

De hulp vond ze wel in de alternatieve zorg. Zo ging ze naar een natuurvoedingsgeneeskundige en helpt een coach haar nog steeds met het omgaan van emoties en patronen, door een goede spiegel voor te houden. Volgens Nikki is dat puur zelfreflectie. "Als ik mezelf bijvoorbeeld in een situatie bevond waarbij ik me niet goed voelde, wees ik niet langer meer de vinger naar een ander of naar de situatie. Ik begon mezelf dus steeds actiever af te vragen: Wat is mijn aandeel?"

Ze werd met zichzelf geconfronteerd. "Ik merkte dat ikzelf meestal degene was die over mijn eigen grenzen heen was gegaan, door te vaak ja te zeggen en bizar hoge verwachtingen aan mezelf te stellen. Ik wilde continue hoge cijfers halen, om mezelf te bewijzen naar anderen. Als ik degene ben die deze patronen zelf heeft gecreëerd, ben ik ook degen die ze kan doorbreken. Dat gaf me vrijheid."

Levensstijl veranderen

Ook las ze veel zelfhulpboeken, waardoor ze meer ging snappen van haar eigen psychologie. “Door te lezen komen je gedachten tot rust. Als je op dat moment teksten leest die je helpen jezelf te begrijpen, kun je stappen zetten. Ik ben er stapje voor stapje uitgekomen. Zo deed ik ook mee aan de cursus 365 dagen succesvol, dat vol spiegelmomenten zat. Ik was dus niet bezig met het bestrijden van mijn symptomen, maar het hielp mij om mijn levensstijl te veranderen en een omslag te maken.”

Ze haalde er een heleboel nieuwe inzichten uit. De belangrijkste? "Iedereen is verantwoordelijk voor zijn eigen leven. Herstellen doe je zelf. Je moet zelf die verantwoordelijkheid nemen. Het betekent niet dat je het alleen hoeft te doen, maar je moet het wel zelf doen. Dat is ook helemaal niet erg, want op die manier bouw je een gezond gevoel van eigenwaarde op."

Jezelf begrijpen

Ze merkt tijdens haar gastlessen dat psychische gezondheid een taboe is onder jongeren. “Mensen zeggen vaak dat jongeren nog nat achter de oren zijn, dus niet zo moeten zeuren als het niet goed gaat. Maar psychische gezondheid is wel een thema dat speelt binnen deze groep. Sommige zitten echt op het randje, maar veel volwassenen denken dat het erbij hoort. Dat is niet zo. Er is een fundamentele verandering nodig in de manier waarop school in elkaar zit. Ik ben blij dat ik met mijn gastlessen daar een bijdrage aan kan leveren."

Nikki mist de eigen psychologie in het onderwijs. “Je moet de wereld leren begrijpen, maar leert heel weinig over het begrijpen van jezelf en je systeem.” Ze vindt het belangrijk om jezelf te blijven ontwikkelen. “Ik wil weten hoe mijn emoties en gedachtes werken en elkaar versterken en hoe mijn gedrag reflecteert over hoe ik over mezelf denk. Het is zo basic, maar je leert er niks over!”

Open boek

Na haar bezoek aan de huisarts kostte het haar uiteindelijk twee jaar om gevoelsmatig toe te geven dat ze een burn-out had. "Het omslagpunt kwam pas bij het schrijven van mijn boek De wijze lessen van een twintiger, waarin ik – letterlijk en figuurlijk – een open boek ben over mijn proces.” In haar boek bespreekt Nikki onderwerpen zoals hooggevoeligheid, de huidige streefcultuur en onderwerpen omtrent persoonlijke groei.

Door het schrijven op een online verhalenplatform, kwam Nikki erachter dat ze een passie heeft voor schrijven. Met het schrijven van haar boek bracht Nikki op chronologische wijze haar eigen herstel in kaart. “Mijn verhaal was heel menselijk, waardoor anderen zich gehoord voelden. De belangrijkste les die ik meegeef in mijn boek is dat wanneer je accepteert wat je voelt, doet en denkt het makkelijker is om jezelf te leren kennen."

Leerproces

Nikki accepteert inmiddels volledig wie ze is. Ze heeft haar rol gevonden in het doorbreken van taboes en het verminderen van burn-outs. “Dit is mijn puzzelstukje in het grotere geheel. Mijn burn-out heeft me gebracht waar ik moet zijn en is het bewijs dat ik het wel kan. Ik heb mijn burn-out op een positieve manier om weten te zetten in alles wat ik doe en het sterkste, beste deel van mij. Blijf bij jezelf en leer jezelf kennen. Weet wie je bent en ben daar trots op!"

Check meer verhalen via 3fm.nl/openup. Meedoen? Download dan onze toolkit, deel jouw verhaal met #openup of plaats het #openupkader van Human op je Facebookprofielfoto.

ZIT JE NIET LEKKER IN JE VEL OF ZIE JE HET LEVEN (EVEN) NIET MEER ZITTEN? NEEM DAN CONTACT OP MET MIND KORRELATIE.