Valerie heeft een schuld van 10.000 euro

Op maandag 19 december is de laatste aflevering van Schuldig op NPO1, een documentaire over de Vogelbuurt in Amsterdam Noord, waar zowat iedereen in de schulden zit.

Openlijk spreken

Eén van de hoofdpersonen is Valerie, die als één van de weinige jongeren openlijk spreekt over haar geldproblemen. Nu ook weer met Tussenuur.

Waarom heb je besloten om mee te doen aan Schuldig?

"Schulden zijn nog altijd een taboe. Iedereen klaagt over geldproblemen, maar niemand durft zijn bek open te trekken. Ik ken geen schaamte, dus dacht: Kom maar op! Ik heb schijt aan wat mensen van me denken."

Hoe zijn ze bij jou terecht gekomen??

"Ik had een afspraak met de budgetcoach op mijn school - het ROC in Amsterdam, waar ze een opleiding volgt tot filiaalmanager Detailhandel - en daar zat iemand van HUMAN, die onderzoek deed naar jongeren en schulden. Ik deed mijn verhaal en kwam in de documentaire terecht."

Waarom durven jongeren niet over dit soort dingen te praten?

"Omdat ze allemaal stoer willen zijn. Als je bepaalde merkschoenen niet hebt, dan hoor je er niet bij. Acht van de tien jongens op mijn school lopen met van die Valentino-schoenen. Die kosten 520 euro!

"Op Nikes wordt nog wel gelopen, maar dat zijn dan de 'standaard' jongens. Die zijn niet meer speciaal. Maar hoe komen ze aan dat geld? Je gaat me niet vertellen dat hun ouders schoenen ter waarde van een maand huur voor hun kinderen kopen."

Hoe ben je in deze shit verzeild geraakt?

"Na de middelbare school vond ik dat oud en wijs genoeg was om mijn eigen dingen te regelen en betalen: huur, telefoonrekening, verzekeringen, studie, eten en drinken, sportschool, ga zo maar door. Op een gegeven moment werd het teveel. Dat je je post openmaakt en alleen maar acceptgiro’s en aanmaningen ziet en het overzicht kwijt raakt.

"Dat veroorzaakt stress, ik had slapeloze nachten en werd er ziek van. De rekeningen stapelden zich op, maar hoe ga je van een kale kip plukken? Tot het moment kwam dat ik de brieven helemaal niet meer openmaakte en alleen de dingen betaalde die voor mij belangrijk waren: huur, eten en drinken en mijn telefoon."

Je ogen sluiten lost de problemen niet op natuurlijk.

"Het is niet zo dat je wakker wordt en denkt: Ik ga me vandaag eens even lekker in de schulden werken. Je rolt er in zonder dat je het zelf door hebt. En verwacht niet dat incassobureaus en deurwaarders met je meedenken, die brengen alleen maar meer kosten in rekening.

"Sowieso moeten incassobureaus ermee ophouden om er steeds maar geld bovenop te gooien. Als ik een rekening van 300 euro niet kan betalen, hoe kan ik de maand erna wel een rekening van 350 euro betalen? Ik ben geen rijk persoon, waar moet ik dat geld vandaan toveren: uit mijn kontgat?"

Is er wel licht aan het eind van de tunnel?

"Ik zit nu in de schuldsanering, wat zoveel betekent dat ik met dertig euro per week moet rondkomen. Nou ja, ik heb tijden gekend dat ik met minder moest rondkomen, dus dat moet lukken.

"Als het goed is, ben ik over drie jaar volledig uit de schulden. Ze zeiden: 'Valerie, dit ga je niet oplossen zo, want je dicht het ene gat met het andere.' En daarom gaan ze me helpen, alle post gaat via hen. Bedrijven, instanties en deurwaarders móeten me nu met rust laten. Dat klinkt als een feest."

Op maandag 19 december wordt om 22:10 de zesde en laatste aflevering van Schuldig uitgezonden op NPO1. Aansluitend schuiven alle hoofdpersonen aan bij PAUW, rond 23:00 op NPO1. Kijk hier alle afleveringen terug.

Geld. Altijd maar geld:

>> Het panel van Tussenuur over de waarde van geld
>> Annegien (17): "Reclame maken op Instagram zie ik als liegen"
>> Zaid (16) is YouTuber en vertelt niet graag hoeveel hij verdient