Carina, Jeansen en Ira zetten zich in voor bewustwording van het slavernijverleden

Carina probeert met haar muziek ‘moeilijke’ gesprekken op gang te brengen

De Rotterdamse storyteller Carina laat met haar muziek, teksten en gedichten het koloniale verleden zien, met als doel om taboes te doorbreken. "Door wat ik maak, probeer ik moeilijkere gesprekken, zoals over het slavernijverleden, toegankelijker te maken," vertelt Carina. "Ik probeer mensen met elkaar te verbinden, aangezien we dat wel vaker nodig hebben in deze wereld."

Tijdens Keti Koti herdenkt Carina haar voorouders. "Ik stam af van overlevers, maar kijk ook naar waar we vandaan zijn gekomen.," legt Carina uit. "Als mijn voorouders niet hadden gevochten voor hun leven, dan was ik er nu niet geweest. Dat besef moeten we blijven doorgeven aan elkaar."

Nothing but Freedom

Samen met producer Bastet Black maakte Carina het nummer Nothing But Freedom, geïnspireerd op de collectie uit het Oceanië depot van het Wereldmuseum in Rotterdam. De collectie emotioneerde het duo. "De energie in de ruimte was zwaar en greep ons aan. Wat als kunstvoorwerp wordt tentoongesteld, is in feite cultureel erfgoed dat ons is ontnomen."

Samen wilden ze meer te weten komen over de collectie. Ze ontdekten dat een groot deel uit West-Papoea kwam. Een oude kolonie van Nederland, die vandaag de dag overigens nog steeds niet onafhankelijk is doordat het onder bewind staat van Indonesië. "Ik schreef het nummer vanuit mijn eigen perspectief, een kind van het kolonialisme. Maar omdat ik zelf van Surinaamse afkomst ben, is het niet aan mij om het verhaal van West-Papoea te vertellen," gaat Carina verder. "Wat ik wel kan doen, is mijn platform inzetten om aandacht te vragen en de gesprekken over deze bladzijde in ons verleden te blijven voeren."

Tekst gaat verder onder de video

We zijn er nog lang niet

In Nederland is er steeds meer aandacht voor het slavernijverleden en het anti-Zwart racisme. Door Black Lives Matter is er iets in gang gezet en krijgt het steeds meer aandacht. "Je ziet dat men steeds bewuster wordt over hoe het koloniale verleden doorwerkt in de hedendaagse samenleving," vertelt Carina. "Hoe er vroeger al gekeken werd naar de mensen van kleur, merk je nu nog steeds. Er is steeds meer ruimte om te praten over het verleden, we zetten stappen, maar ik denk dat we er nog lang niet zijn."

Het slavernijverleden is een onderbelicht stuk uit de Nederlandse geschiedenis. Dat moet anders, volgens Carina. "Als ik om mij heen kijk, dan zie ik veel mensen in mijn omgeving zich inzetten om meer aandacht te krijgen voor dit onderwerp. Gelijkwaardigheid en het gesprek aangaan moet in onze systemen komen. Het moet van hogeraf komen, en bespreekbaar worden op scholen en binnen instituten. En niet in alleen in de maand juni en rondom Keti Koti, maar het hele jaar door."

Tekst gaat hieronder verder

Ira herdenkt met eten het slavernijverleden

Een paar jaar geleden bedacht Ira samen met haar tweelingzus Ayra het project 'Free Heri Heri For All'. Een actie om stil te staan bij het slavernijverleden. Door middel van eten wordt het slavernijverleden herdacht, voorouders geëerd en de vrijheid gevierd. Heri Heri is een oud Surinaams gerecht dat tot slaafgemaakte mensen aten op de plantages. Het gerecht bestaat uit cassave en zoete aardappel met ei, bakbanaan en bakkeljauw.

Met het project probeert Ira het verhaal te vertellen van haar voorouders. "Wij wilden iets tastbaars gebruiken om onze voorouders te eren," vertelt Ira. "Dus we dachten: Wat nou als we dit gerecht gebruiken om meer bewustwording te creëren over het slavernijverleden?"

Tekst gaat verder onder de afbeelding

Landelijke actie

Ira en haar zus bedachten het concept tijdens corona. Terwijl de wereld op pauze leek te staan, was rondom demonstraties over gelijkheid voor de zwarte gemeenschap van alles te doen. "Wij wilden graag wat doen," vertelt Ira. "Zeker na de Black Lives Matter-protesten was het dé tijd om aandacht te besteden aan het institutionele racisme in Nederland en ook aan het koloniale verleden dat Nederland heeft."

Wat begon als een los idee, mondde uit in een landelijke actie. Dit weekend kun je in negen verschillende provincies in Nederland het Surinaamse gerecht Heri Heri ophalen en eten. Ira: "Het is bijzonder om te zien hoe groot het nu is. We zijn van 4.000 porties in het eerste jaar naar 9.000 porties in het tweede jaar gegaan en nu hebben we 25.000 porties verdeeld over heel Nederland."

Tekst gaat verder onder de afbeelding

Jeansen en de actie van FunX om Keti Koti een nationale feestdag te maken

In 2021 startte radiozender FunX de petitie Maak van 1 juli een nationale feest- en herdenkingsdag. Binnen een week werd de petitie zeker 60.000 keer ondertekend. Tot op heden is er nog niets mee gebeurd, omdat er geen meerderheid voor is in de tweede kamer.

Toch liet FunX het hier niet bij zitten. "Wij hebben onze achterban opgeroepen om een brief te schrijven naar het CDA. Dat kan via onze website," legt Jeansen van de radiozender uit. "Als het CDA met het plan instemt, wordt Keti Koti eindelijk een erkende feestdag. Hun stem is namelijk nodig om een meerderheid in de Tweede Kamer te krijgen." Inmiddels hebben duizenden luisteraars een brief gestuurd. De laatste brief overhandigt FunX zelf, om hierna meteen in gesprek te gaan met het CDA.

Herdenken en vieren

Zelf komt Jeansen van Curaçao. Daar vieren ze geen Keti Koti, maar Dia de Bandera (Dag van de vlag). "Toch is Keti Koti een speciale dag voor mij, omdat het voor erkenning zorgt," legt Jeansen uit. "Toen ik opgroeide in Nederland was hier geen aandacht voor op school. Door Keti Koti een erkende feestdag te maken, krijg je ook meer aandacht voor wat er is gebeurd in het verleden."

Op 1 juli gaat Jeansen eerst naar het herdenkingsmoment in het Oosterpark in Amsterdam. "Ik ben benieuwd naar de herdenking, de koning zal een speech geven en men denkt dat hij vanuit het Koningshuis zijn excuses voor het slavernijverleden zal aanbieden. Dat is een historisch moment, waar ik bij wil zijn."

Later op de dag gaat hij naar het Museumplein voor de viering, waar FunX een stagehost zal zijn tijdens het Keti Koti Festival. "We hebben een stage waar DJ's draaien, en op de mainstaige staan artiesten zoals Yxng Le, DOPEBWOY en DYLISA. Onze eigen Fernando Halman, de ochten dj van FunX, zal meer vertellen over waarom wij het als afstammelingen belangrijk vinden om Keti Koti te vieren."