Dit is waarom je muziek moet luisteren om je humeur te verbeteren

Vorige week kon je stemmen op de 3FM Top 1003 van deze Eeuw, de beste muziek van de afgelopen twintig jaar. Bij het opstellen van jouw lijst werden vast allerlei herinneringen en gevoelens unlocked. Begrijpelijk hoor! Als je ‘Sterrenstof’ opzet, verschijnt die glimlach vanzelf op je gezicht, en kan je het niet laten om uit volle borst mee te zingen.

Maar hoe komt het toch dat muziek onze emoties beïnvloedt? Deze vraag stelde HUMAN aan neuromusicoloog Artur Jaschke (38).

Muzieknetwerk

Het antwoord ligt in ons brein. "Je brein heeft niet één muziekknobbel, maar een heel muzieknetwerk,” zegt Jaschke. "Hiermee kan je verbanden leggen tussen nieuwe informatie en iets dat je al weet. Dit netwerk bestaat uit: cognitie, dat is het vermogen om iets te leren, je gedrag en emoties."

En dat werkt zo: stel, je bent verdrietig en zet droevige muziek op, zoals ‘Someone like you’ van Adele. "Het moment dat je dat doet, weet je associatief geheugen precies bij welk stuk de tranen over je wangen rollen. En je brein weet welke emoties en gedrag aangewakkerd worden: je wordt nog verdrietiger."

Verwachting

Een andere belangrijke factor dat invloed heeft hoe wij op muziek reageren, is je verwachtingspatroon. "In het voorbeeld hierboven, zet iemand bewust verdrietige muziek op," zegt Jaschke. "Je associatief geheugen weet dan, mede door 'de verwachting', wat het met je gevoelens doet.

Maar het kan natuurlijk ook dat je naar de radio luistert en opeens overspoeld wordt omdat een nummer binnenkomt. Stel je voor: je hoort een nieuw nummer. De groove klopt, de melodie is prettig, het laat je meeknikken en dansen. Je hele brein is actief en op zoek naar het ritme. En dan opeens begint de zangeres te zingen. Het is niet de lyrics die je raakt, maar de toon en de warmte van de stem die je doet terugdenken aan je net overleden oma die altijd kinderliedjes zong.

Dit doet je verwachtingen van een groovy dansnummer helemaal veranderen, en je bouwt in dit geval een associatie op met een verdrietig of nostalgisch gevoel. Maar samengevat: of je nou bewust óf onbewust een nummer luistert, hetzelfde muzieknetwerk wordt geprikkeld."

Gelukkig worden van verdriet

Maar komen er in je brein ook bepaalde stoffen vrij die je humeur positief beïnvloeden? "Zeker weten," zegt Jaschke. "Je brein geeft bijvoorbeeld dopamine af, waardoor je je gelukkig voelt. Dit komt vrij ongeacht of je een vrolijk óf verdrietig nummer luistert."

Huh, hoe werkt dat dan? Het is een ingewikkeld verhaal, maar samengevat zorgt de dopamine ervoor dat het beloningssysteem in je brein geactiveerd wordt. Het blije gevoel wakkert aan en nare gevoelens zoals angst, depressie en verdriet worden onderdrukt.

"Het klinkt misschien raar, maar dit beloningsgedeelte wordt ook gestimuleerd wanneer je verdrietige muziek opzet," zegt Jaschke. "Je kunt dus expres verdrietige muziek luisteren, maar door de dopamine word je er toch vrolijker van. Daar is de blues bijvoorbeeld op gebaseerd: iemand anders slechter laten voelen dan jij."

Endorfine

Endorfine is een ander hormoon dat vrijkomt als je muziek luistert. Dit werkt pijnverzachtend. "Wanneer jij een nummer opzet, worden herinneringen en de daarbij horende emoties opgeroepen," zegt Jaschke. "Als je muziek afspeelt met de gedachte dat je iets wil verwerken, is de kans heel groot dat dat mogelijk is."

Muziektherapie

Maar voordat je je grot vol Mac Miller-muziek betreedt om je trauma’s te verwerken, moet je weten dat het niet zo simpel is als het misschien lijkt. "Ten eerste moet je ervoor waken dat je favoriete nummer geen negatieve associatie krijgt," begint Jaschke. "Dus waar het voorheen voor positieve emoties zorgde, is dat effect verdwenen omdat je het alleen inzet wanneer je je klote voelt.

Ten tweede moet je de juiste professionele begeleiding krijgen, wil je herinneringen en gebeurtenissen verwerken door muziek. Je kunt niet tegen iemand met psychische problemen zeggen: ‘We gaan nu je favoriete muziek luisteren, dan word je weer helemaal de oude. Als het zo makkelijk was, dan hadden we geen psychiaters meer nodig," lacht Jaschke.

Tekst gaat verder na afbeelding.

Don’t discriminate against music

Zijn er bepaalde genres, zoals de blues of metal, die je gemoedstoestand sterker bepalen dan anderen? "Nee gelukkig niet," zegt Jaschke. "Elk genre kan je emoties versterken of veranderen. Belangrijk is wel dat het type muziek waar jij de meeste affiniteit mee hebt, het sterkste gevoel oproept."

Maar dit betekent niet dat je continue dezelfde soort muziek moet luisteren. "Dan gaat je brein na een tijdje denken: O, ik hoef hier geen moeite meer voor te doen. Zo verliest het zijn krachtige werking. Dus ik zeg altijd: ‘Don’t discriminate against music.' Daag jezelf uit met nieuwe stijlen. Al is het een nieuw housenummer, dark hiphop of symfonie nr. 8. van Gustav Mahler. Opeens merk je: shit, in Eminem zit gewoon de zesde symfonie van Beethoven. Zo gaat je brein op zoek naar nieuwe verbindingen en onderhoud je je muzieknetwerk."

Dus knal die radio maar aan, luister actief en laat je verrassen door 3FM!

3FM Top 1003 van deze Eeuw

Van 5 september tot en met 9 september hoor je de beste tracks van deze eeuw, samengesteld door jou in de 3FM Top 1003 van deze Eeuw! Je hoort de lijst dagelijks tussen 07:00 en 00:00 uur, op de laatste dag hoor je de nummer één voor 18:00 uur, daarna sluiten we de lijst af met een mix.

En wil je meer weten of de positieve effecten van muziek? Check dan de video hieronder👇