Zo verliep #kutvoorlichting bij 3FM

Deze week vragen we bij 3FM Tussenuur met #kutvoorlichting aandacht voor betere seksuele voorlichting. Aan de hand van onze video’s en artikelen zijn er veel reacties binnengekomen. Van veel scholieren, een docent en verschillende organisaties. Hoe kunnen we seksuele voorlichting op middelbare scholen verbeteren?

Reacties op #kutvoorlichting

Tijdens de #kutvoorlichting praatten we over seksuele voorlichting met 3FM-DJ Eva Koreman, YouTubers Linda de Munck en Hjalmar Kemperman en spraken we met feminist Milou Deelen. Uit onderzoek van Rutgers en Soa Aids Nederland blijkt dat scholieren niet blij zijn met de seksuele voorlichting van deze tijd. Dat zien we ook in de reacties bij YouTube-video’s over #kutvoorlichting.

Marlou: “Bij ons ging seksuele voorlichting vooral over man en vrouw. Over bi’s, homo’s en lesbiennes werd nooit gesproken. Dat vind ik super jammer, want daar weet ik bijna niks van terwijl er heel veel mogelijkheden zijn. De voorlichtingslessen waren echt saai en er kwamen dingen in voor die helemaal niet waar waren en ik altijd geloofd had. Bijvoorbeeld over het maagdenvlies.”

Denise: “We begonnen de les met dat de docent op een whiteboard het woord homoseksueel opschreef. We moesten daarbij schrijven wat we ervan dachten. Er waren zoveel mensen die toen opschreven dat het vies was en dat ze dat niet in het openbaar wilden zien. Ik was de enige die positieve dingen opschreef. Ik ging bijna huilen, omdat ik toen nog heel erg met de twijfel zat dat ik misschien bi of lesbisch was en hoe mijn vrienden en klasgenoten daarop zouden reageren.”

Een reactie op de video van Hjalmar: “Ik kreeg vijf maanden geleden seksuele voorlichting. Ik was zo benieuwd hoe docenten uit zouden leggen hoe twee vrouwen seks hebben. Ik ben lesbisch en weet wel hoe dat werkt, maar was benieuwd naar reacties van de klas. Maar het ging alleen over heteroseks. Gelukkig kan ik er met mijn vrienden over praten. Een meisje uit mijn klas wist niet eens dat twee mannen seks konden hebben. Dat vind ik echt heel slecht! Ik ga zeker met mijn bio docent praten want ik vind dat dit niet kan.”

Docent is ook niet tevreden over voorlichting

Wat een verhalen. En wat goed dat er jongeren zijn die in actie komen! Dat vinden wij tof. Naast reacties van jongeren, kregen we ook reactie van een docent. Lot van Holt (26) is docent Nederlands op een middelbare school in Spijkenisse en is niet tevreden over de huidige voorlichting op de school waar ze les geeft.

“Veel meiden uit mijn klas hebben een vriendje. Tijdens de mentorgesprekken vertelden ze over hen. Het deed mij denken aan mijn eigen pubertijd. Ik had ook geen goede voorlichting en wist als jong meisje niet goed wat ik wel en niet fijn vond. Deze meiden waarschijnlijk ook niet, want dat leren we niet. Dat zette mij aan het denken. Ik kwam erachter dat een andere docent er hetzelfde over denkt.”

“We gingen in gesprek met een klas die we allebei hebben. De seksuele voorlichting gaat nu alleen over voortplanting bij biologie en er wordt verteld dat homo’s bestaan, maar dat is het dan ook. De leerlingen gaven eigenlijk precies dezelfde thema’s aan als die jullie in de video van Linda de Munck en Eva Koreman presenteren: communicatie en consent, seksuele diversiteit, genot en erogene zones en weerbaarheid.”

“Daarnaast willen we ook aandacht besteden aan anticonceptie. Veel jongeren denken namelijk dat alleen de pil bestaat. Maar er is zo veel meer. Ook willen we ze na laten denken over de maatschappelijke kanten van seksualiteit en ze laten verdiepen in de wetten. Misschien willen we een rechtszaak na gaan spelen over sexting.”

Lastig om te praten over seks

Lot en haar collega zijn nu druk aan het schrijven en bedenken. Zelf zijn ze heel enthousiast, maar dat geldt niet per se voor de rest van de school. “Ik werk op een christelijke school. Hier is het dus sowieso al lastiger om open te praten over seks. Veel docenten willen niet over seks praten en denken dat jongeren wel naar je toe komen als ze een probleem hebben. Draagvlak creëren is dus moeilijk.”

Marianne Cense van Rutgers kennisinstituut seksualiteit houdt zich ook bezig met het verbeteren van seksuele voorlichting. Zij begrijpt wel dat het soms moeilijk is om te laten zien waarom seksuele voorlichting zo belangrijk is. “Daarom is het altijd belangrijk om samen te werken met zo veel mogelijk docenten. Ook is het goed om voorbeelden te geven van hoe het op andere scholen gaat.”

Geen exacte richtlijnen

“Er worden geen exacte richtlijnen gegeven voor hoe seksuele voorlichting eruit moet zien. In Nederland hebben we vrijheid van onderwijs. Dat betekent dat de overheid een richtlijn geeft, maar dat scholen vrij zijn hoe ze bepaalde onderwerpen invullen.”

“Zo zijn scholen vanaf 2012 verplicht om aandacht te besteden aan seksualiteit en seksuele diversiteit. Hoe ze dat invullen mogen ze zelf weten. Uit onderzoek van de onderwijsinspectie blijkt dat seksuele vorming op scholen vaak incidenteel is, leraarafhankelijk en weinig doelgericht.”

“Dit inspectieonderzoek heeft ertoe geleid dat er politiek aandacht is voor het aanscherpen van het kerndoel over seksualiteit en seksuele diversiteit. Er is een groep van zo’n 180 docenten bezig een nieuw curriculum op te stellen waarin explicieter wordt aangegeven wat aandacht besteden in het kerndoel precies inhoudt. Is dat een doorlopende leerlijn of gebruik van goede methodes? In 2019 moet er een aangescherpt kerndoel over seksualiteit, seksuele diversiteit en seksuele weerbaarheid komen.”

Wil jij in actie komen?

Ben jij een scholier op de middelbare school en ben je klaar met de saaie, awkward en biologische seksuele voorlichting?

- Start dan een GSA op. Lees in dit artikel (onderaan) hoe je dat het beste kan doen!

- Rutgers is op zoek naar jongeren die op hun eigen school onderzoek willen doen naar seksuele voorlichting. Wil je meedoen of gewoon meer weten? Mail dan naar m.cense@rutgers.nl