Praten over mentale klachten? Voor meer dan helft (55%) van de jongeren is dat taboe

Check hier alles van #openup!

Hé, wees eens eerlijk... Kan jij makkelijk over je mentale klachten praten? Uit onderzoek van 3Vraagt, MIND en HUMAN blijkt dat de helft (55%) van de jongeren (tot 35 jaar) het als een taboe ervaart om over psychische klachten te praten.

Taboe

Waarom is het een taboe voor jongeren? De deelnemers geven diverse redenen. "Dan denken mensen toch wel dat je 'gek' bent." Of: "Er wordt gedacht dat je niet goed voor jezelf hebt gezorgd."

Een andere deelnemer zegt: "Als je met je psychische klachten nog steeds redelijk kan presteren, wordt er voor mijn gevoel vaak gezegd: ‘O, het probleem is dus niet zo groot’. Hierdoor durven mensen niks meer te zeggen omdat het dus toch ‘redelijk goed’ gaat."

Lekker in je vel?

Hoe ga jij ermee om als je niet lekker in je vel zit of iets tegenzit? Bijna twee van de vijf jongeren (39 procent) praat erover met mensen die dichtbij staan.

Maar niet iedereen durft hun mentale klachten te delen. Bijna driekwart van de jongeren (74 procent) trekt zich terug als het niet goed gaat. 47 procent doet alsof er niks aan de hand is. Zo zegt een deelnemer: "De meeste mensen hebben er gewoon geen zin in om gezeur aan te horen. Ze veranderen snel van onderwerp of zeggen dat je het niet zo serieus moet nemen. Niet echt behulpzaam."

Daarnaast weet één op de zes (17 procent) jongeren niet waar of bij wie ze om hulp kunnen vragen als ze last hebben van psychische problemen.

Stress en onzekerheid onder jongeren

In het onderzoek van 3Vraagt vertelt 83 procent van de deelnemers één of meer leeftijdsgenoten te kennen die momenteel kampen met psychische klachten. In de coronacrisis was dit percentage 85 procent.

En welke mentale klachten hebben jongeren het afgelopen jaar vooral gehad? De meest genoemden zijn: stress (62 procent), onzekerheid (61 procent), somberheid (56 procent) en ernstig piekeren (46 procent).

Andere klachten die jongeren noemen zijn eenzaamheid (43 procent), overprikkeling (42 procent) en angsten (32 procent).

Zorgen voor morgen

Op sociale media en het nieuws krijgen we dagelijks te zien wat in ons kikkerlandje of de wereld gebeurt. Driekwart van de deelnemers geeft aan dat één of meer van de huidige crises hun mentale gesteldheid beïnvloedt. De meeste genoemde crises zijn de prijsstijgingen (53 procent)van bijvoorbeeld de boodschappen en energierekeningen, en de woningcrisis (42 procent).

Een kwart van de jongeren maakt zich zelfs wekelijks zorgen over het krijgen van een woning en over hun financiële situatie. "Er is een energiecrisis, woningcrisis en de boodschappen zijn onbetaalbaar," zegt een deelnemer. "Ondertussen is mijn huur veel te hoog. Er gaat veel meer geld uit dan dat er binnenkomt. Een paar maanden geleden kon ik nog sparen. Nu kan ik veel minder leuk leven omdat ik op mijn geld moet letten."

Prestatiedruk

Ken je dat gevoel dat je van alles goed moet doen? Je hebt het ene nog niet afgerond, of het andere staat al trappelend op je te wachten. Nou, dan ben je niet de enige!

Zeven op de tien jongeren (71 procent) ervaart prestatiedruk. En nog eens 71 procent ervaart druk om de beste versie van zichzelf te laten zien.

We moeten zoveel

Bij prestatiedruk komt veel paniek, somberheid en stress kijken. Zo zegt een participant: "Eigenlijk vloeit prestatiedruk voort uit mijn perfectionisme en faalangst. Op momenten dat ik dit erg ervaar, ben ik somber, vermoeid, pieker ik dagen en nachten, waardoor ik problemen heb met slapen. Ik raak snel overprikkeld, word chagrijnig wordt en reageer dat af op anderen. Ik voel mij onzeker over alles. Doe ik het wel goed?"

Een andere participant ervaart de prestatiedruk weer anders: "Je moet zoveel. Alleen een diploma is niet meer genoeg. Je moet ook relevante bijbaantjes hebben en lid zijn van verenigingen. Eigenlijk moet je ook vrijwilligerswerk hebben gedaan en iets van de wereld hebben gezien. Anders loop je achter. En daarnaast nog een sociaal leven proberen te behouden."

Over het onderzoek

3Vraagt, onderdeel van het EenVandaag Opiniepanel, stuurt circa eens per maand een vragenlijst aan leden tussen de 16 en 34 jaar. Aan dit onderzoek, gehouden van 29 september tot en met 5 oktober 2022 in samenwerking met NPO 3, 3FM en HUMAN, deden 1.504 deelnemers mee. De resultaten zijn na weging representatief voor vijf variabelen, namelijk leeftijd, geslacht, opleiding, stemgedrag en spreiding over het land.

#openup-week

Dit jaar is van 11 t/m 16 oktober de zesde editie van de #openup-week. Dit is een themaweek bij 3FM op initiatief van omroep HUMAN en MIND. Tijdens de #openup-week besteden we dit jaar, samen met artiest Naaz, aandacht aan mentale weerbaarheid. Want: hoe ga je om met tegenslagen en blijf je mentaal in balans? Meer weten? Check 3FM.nl/openup